శాస్త్ర విజ్ఞానము

7. బాలల సాహసగాధా సాహిత్యం (Stories of Adventure for Children)

ఊహా (ఫాంటసీ) సాహిత్యంలో కూడా సాహసం పాలు తప్పకుండా ఉన్నా, ఆ రకమైన సాహిత్యానికి సాహసగాధా సాహిత్యానికి మధ్య ఉన్న ముఖ్యమైన తేడా వాస్తవికత. సాహసగాధా సాహిత్యంలో దేవతలు, బ్రహ్మరాక్షసులు ఉండరు. ప్రకృతి సహజమైన ఉపద్రవాలు, క్రూరమృగాలు, దొంగలు మొదలైన సవాళ్లని ఎదుర్కుని చేసే సాహసం కథాంశంగా ఉండే కథలివి. తెలుగులో ఊహాసాహిత్యం బాగానే వున్నా, ఈ రకమైన వాస్తవికతగల సాహసగాధా సాహిత్యం తక్కువ.



సాహసగాధా సాహిత్యానికి సుదీర్ఘ చరిత్రే వుంది. ఒక విధంగా పంతొమ్మిదవ శతాబ్దానికి చెందిన గొప్ప రచనలు కొన్ని ఈ సాహితీ విభాగానికి చెందినవని చెప్పుకోవచ్చు. ఫ్రెంచ్ రచయిత జూల్స్ వెర్న్ రాసిన ‘Journey to the Center of the Earth,’ ‘Around the world in 80 days,’ మొదలైన రచనలు గొప్ప మేధస్సుతో కూడిన సాహసాన్ని ప్రదర్శించిన వ్యక్తుల కథలకి తార్కాణాలు. స్కాటిష్ నవలా రచయిత రాబర్ట్ లూయీ స్టీవెన్ సన్ రాసిన ‘Treasure Island’ ఆ కాలానికి చెందిన సాహసగాధే.



బాలసాహిత్యంలో ఈ విభాగంలో కూడా ఎనిడ్ బ్లైటన్ సృజన బాల పాఠకులని ఆకట్టుకుంది. ఆమె రాసిన ‘సాహసగాధా నవలావాహిని’ (adventure series) లో ‘Island of Adventure,’ ‘Castle of Adventure’ మొదలుకుని మొత్తం 8 నవలలు ఉన్నాయి. ఇద్దరు అబ్బాయిలు, ఇద్దరు పాపలు, ఓ పెంపుడు చిలుక ముఖ్య పాత్రలుగా ఉన్న ఈ కథలలో ప్రతీ పుస్తకంలోను ఈ పిల్లలు ఓ కొత్త ప్రదేశానికి వెళ్లడం, అక్కడ ఏదో ప్రమాదంలో ఇరుక్కోవడం, గొప్ప సాహసాన్ని ప్రదర్శించి ఆ ప్రమాదం నుండి బయటపడడం ప్రధానాంశంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకి Valley of Adventure అన్న పుస్తకంలో ఈ పిల్లలు తమ పెద్దవాళ్లతో కలిసి ఏదో ఊరికి వెళ్తూ తప్పుడు విమానం ఎక్కి, కొన్ని భయంకర పరిస్థితుల్లో ఓ లోయలో చిక్కుకుపోతారు. నిరంతరం కీచులాడూకుంటూ ఉండే కొందరు కొండ జాతి వారి మధ్యన, పోగొట్టుకుపోయిన ఏదో పెన్నిధి కోసం ప్రాకులాడే ఓ దొంగల ముఠా మధ్యన నలిగిపోతూ పిల్లలు బయటపడి తప్పించుకోవడం ఈ నవలలో కథాంశం.

ఎన్నో ఇతర రకాల బాలసాహిత్యంతో పాటు ఎనిడ్ బ్లైటన్ సాహసగాధా సాహిత్యం కూడా రాయడం జరిగింది గాని, ప్రధానంగా పిల్లల కోసం సాహసగధా సాహిత్యం మాత్రమే రాసిన రచయితలలో ప్రముఖుడు విలార్డ్ ప్రైస్ (Willard Price, 1887 – 1983). కెనడాలో పుట్టి అమెరికాలో స్థిరపడ్డ విలార్డ్ ప్రైస్ National Geographic Society లో సభ్యుడిగా ప్రపంచం అంతా ఎన్నో ప్రాంతాలు పర్యటించాడు. “చదివే అనుభూతి గొప్ప ఉత్సాహంతో, సాహస స్ఫూర్తితో నిండి వుండాలన్న లక్ష్యంతో ఈ ‘సాహసగాధా మాల’ యొక్క రచనకి పూనుకున్నాను” అని 1983 లో చెప్పుకున్నాడు. ‘Amazon Adventure’ తో మొదలుకుని మొత్తం పద్నాలుగు పుస్తకాలు రాశాడు ప్రైస్. “విలార్డ్ ప్రైస్ పుస్తకాలే నా చదువుకి ఓనమాలు చుట్టాయి” అంటాడు సమకాలీన బాలసాహిత్య రచయిత ఆంతొనీ హోరోవిట్జ్.



ఉపసంహారం

ఇంగ్లీష్ లో బాల సాహిత్యంలో మరి కొన్ని వర్గాలు ఉన్నాయి. సమయాభావం వల్ల వాటి గురించి మరింత విపులంగా ఇక్కడ చర్చించబోవడం లేదు. ఉదాహరణకి ‘బాలల చారిత్రక సాహిత్యం.’ చిన్నప్పుడు పాఠ్యపుస్తకాలలో చరిత్ర చదువుకుంటాం. అందులో ‘స్వాతంత్ర్యం ఎప్పుడు వచ్చెను?’ ‘షాజహాను ఎప్పుడు చచ్చెను?’ మొదలైన ప్రశ్నలకి సమాధానాలు బట్టీ పట్టే ప్రయత్నంలో పిల్లలు మునిగిపోయి వుంటారు కనుక చదవాల్సిన రీతిలో – ఓ గొప్ప కథలా - చరిత్రని సరదాగా, హాయిగా చదువుకోవడం జరగదు. అందుకే కాబోలు ‘చివరికి మిగిలేది’ లో బుచ్చిబాబు అంటాడు – “మనిషి చరిత్ర నుండి నేర్చుకునేది ఏంటి అంటే మనిషి చరిత్ర నుండి ఏమీ నేర్చుకోడు అన్న విషయం!” చమత్కృతి బావుంది గాని చరిత్ర నుండి నేర్చుకోవాలంటే నన్నడిగితే పరీక్ష అనే తలనొప్పి నేపథ్యంలో లేకుండా హాయిగా ఓ ‘మిస్టరీ థ్రిల్లర్’ చదువుకున్నట్టుగా చారిత్రక కథలని పిల్లలని చదువుకోనివ్వాలి. అంటే ముందు అలాంటి సాహిత్యాన్ని తెలుగులో సృష్టించాలి. చక్కని చారిత్రక సాహిత్యం చదివిన పిల్లలు ఎలా ఎదుగుతారో తెలుసుకోవాలంటే మనకి నెహ్రూ తన కూతురు ఇందిరకి రాసిన ఉత్తరాలే గుర్తొస్తాయి. ఈ ఉత్తరాలే తదనంతరం ‘Glimpses of World History’ అనే భారీ గ్రంథంగా రూపొందాయి. నెహ్రూ, ఇందిర లాంటి మహామహులకి సరిపోయింది గాని మామూలు పిల్లలకి అంత చరిత్ర అవసరమా? అని కొందరు సందేహించవచ్చు. చచ్చేటంత అవసరం అంటాను. చరిత్ర లేకుండా అసలు చదువు పూర్తికాదని అనిపిస్తుంది. మన దేశంలో చరిత్ర అంటే ఎక్కువగా భారతీయ చరిత్రకే, అదీ గత రెండు వేల ఏళ్ల చరిత్రకే ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇస్తాము. ఎందుకింత సంకుచిత భావం? ప్రపంచ చరిత్ర మొత్తం – అమెరికాలో ‘అలమో పోరాటం’ (Battle of the Alamo) నుండి ఆస్ట్రేలియాలో ఆదిమవాసుల వికాస క్రమం (evolution of Australian aborigines) వరకు – ఏదీ వదల కుండా తెలుగులోకి తెచ్చుకుని, అందరికీ అర్థమయ్యే సుళువైన భాషలో రాసుకుని, అందరికీ లభ్యమయ్యేలా అంతర్జాలంలో పొందుపరుచుకునే ప్రయత్నం చేస్తే ఎంత బావుంటుంది?



బర్మీస్ భాషలో అనువదించబడ్డ Glimpses of World History



బాల సాహిత్యంలో మరో ముఖ్యమైన వర్గం ‘జీవిత కథలు’ లేదా ‘ఆత్మకథలు.’ ఈ వర్గంలో మనకి సాహిత్యం చెప్పుకోదగ్గ మోతాదులోనే ఉన్నా ఆ కథలలో ఎక్కువగా భారతీయుల, లేదా తెలుగువారి జీవితకథలే ఉంటాయి. తరువాత పాశ్చాత్య సమాజాలలో పుస్తకాలు రాసే సంస్కారం బలంగా ఉంటుంది. సినిమా నటులు, దేశ నేతలు, కంపెనీల సీయీవో లు ఇలా నానా రంగాల వాళ్లు తమ జీవిత కథలు రాసుకుంటుంటారు. మన సంస్కృతిలో అధికంగా సాహితీ రంగంలో ఉన్న వారు మాత్రమే పుస్తకాలు రాయడం జరుగుతుంది. కనుక జీవితకథలలో, ముఖ్యంగా ఆత్మకథలలో, వైవిధ్యం తక్కువగా ఉంటుంది. కనుక మనకి ప్రస్తుతం తెలుగులో ఉన్న జీవితకథల/ఆత్మకథల జాబితాకి ప్రపంచ ప్రముఖుల (ఐన్ స్టయిన్, బిల్ గేట్స్, నెల్సన్ మండేలా మొ॥) జీవిత కథలు జోడిస్తే బావుంటుంది.



బాలసాహిత్యంలో ఇక ఆఖరుగా చెప్పుకోదగ్గ వర్గం ఒకటుంది. ఇన్ని రకాలుగా బాల సహిత్యాన్ని పెంచేసి పిల్లల్ని పుస్తకాల పురుగుల్లా మార్చేయడం వాంఛనీయం కాదు. ఆటపాటలతో హాయిగా ఎదగాల్సిన ప్రాయం బాల్యం. (కాని మరి టీవీ ప్రభావమో, బడి చదువుల ఒత్తిడో, ఖాళీ మైదానాలు అందుబాటులో లేకపోవడమో, - కారణాలు ఏవైనా పిల్లలకి హాయిగా ఆడుకునే అవకాశాలు తగ్గిపోతున్నాయి). కనుక ఆటపాటలకి, వృత్తులకి (activities), వైజ్ఞానిక ప్రయోగాలకి, ప్రాజెక్టులకి సంబంధించిన సాహిత్యం ఈ సందర్బంలో ఎంతో ఉపకరిస్తుంది. ఈ రకమైన సాహిత్యం తెలుగులో లేకపోలేదు. ఉదాహరణకి ‘జన విజ్ఞాన వేదిక’, ‘మంచి పుస్తకం’ లాంటి ప్రచురణలలో ఈ రకమైన పుస్తకాలు ఎన్నో ఉన్నాయి.



అయితే ఈ సాహిత్యాన్ని ఇంకా విస్తరింపజేసుకునే అవకాశాలు ఉన్నాయి. వివిధ దేశాలకి చెందిన ఆటపాటల వివరాలు అంతర్జాలంలో పుష్కలంగా ఉన్నాయి. అసలు ఈ రంగంలో అవగాహన పెంచేందుకు గాని ఓ అంతర్జాతీయ పిల్లల ఆటల సదస్సే వుంది. వీరికి ఓ వార్షిక సమావేశం కూడా ఉంది. 45 వ అంతర్జాతీయ పిల్లల క్రీడా సమావేశం 2011 లో స్కాట్ లాండ్ లో జరిగింది. అందులో 33 దేశాల నుండి 77 నగరాల నుండి అభ్యర్థులు పాల్గొన్నారు.



ఓ ముద్దులొలికే కప్ప బొమ్మ (http://www.allhallowsguild.org/fm/images/AHG-Frog-big.jpg)



ఈ విధంగా అంతర్జాతీయ సాహిత్యాన్ని, అంతర్జాతీయ పరిజ్ఞానాన్ని తెలుగులోకి తెచ్చుకుంటే, ఆ రకమైన సాహితీ విస్తరణ లోతైన చిత్తవికాసానికి, గాఢమైన చైతన్య వృద్ధికి దొహదం చేస్తుందని నా నమ్మకం. సామాజిక దృక్పథాలలో కూడా ఎంతో మార్పు వస్తుంది. ఈ రోజుల్లో ఎంతో మంది భారతీయులు ఉద్యోగరీత్యా విదేశాలు సందర్శిస్తున్నారు. అక్కడి పరిస్థితులు ప్రత్యక్షంగా చూసి, అక్కడి పద్ధతులని నేర్చుకుంటున్నారు. అక్కడి వ్యవస్థకి, సౌకర్యాలకి, భారతీయ పరిస్థితుల్లో మనకి అందే సౌకర్యాలకి మధ్య వేర్పాటు చూస్తున్నారు. అక్కడ పిల్లలకి ఎదగడానికి లభ్యమయ్యే సౌకర్యాల వైభవాన్ని తెలుసుకుంటున్నారు. ఆ తేడా కొన్ని సార్లు భరించరానిది గా ఉంటుంది. ఒక సింగపూర్ లోనో, ఒసాకా లోనో ఉండే జీవన సౌకర్యాలకి, ఓ హైదరాబాద్ లోనో, కొల్కతాలోనో ఉండే జీవన సౌకర్యాలకి మధ్య చెప్పరానంత వారడి వుంది. ఆ వారడి వాస్తవంలో, భౌతికంగా భర్తీ కావాలంటే, ముందు మానసికంగా, అవగాహన పరంగా, పరిజ్ఞానం పరంగా భర్తీ కావాలి. అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో విధానాల గురించి, పని తీరు గురించి, తగిన సాహిత్యం ద్వారా ఇక్కడ అవగాహన పెంచాలి. అలాంటి వికాసం చిన్నతనం నుండి జరిగితే ఆ విధానాలని అర్థం చేసుకుని, ఆకళింపు చేసుకుని, మన సంస్కృతితోను, విధానాలతోను వాటిని సమన్వయపరచుకోవడం సులభం అవుతుంది. ఆ విధంగా సువిస్తారమైన, సమున్నతమైన సాహిత్యంతో మనోభూమిక ముందు సంస్కరించబడితే, విస్తరించబడితే, ఆ సంస్కరణ భౌతిక రూపం దాల్చడానికి ఎంతో కాలం పట్టదు. ఉద్దీప్తమైన భావిభారతం సకాలంలో మన చుట్టూ అందంగా వెల్లివిరుస్తుంది.





(సమాప్తం)