శాస్త్ర విజ్ఞానము

Demystifying the Brain - కొత్త పుస్తకం


పాపులర్ మీడియాలో మెదడు గురించి కొన్ని చిత్రవిచిత్రమైన కథనాలు చలామణిలో ఉంటాయి. ఉదాహరణకి “మన మెదడు సామర్థ్యంలో మనం 10% మాత్రమే వాడుతాము” అని తరచు అంటుంటారు. ఈ నమ్మకం ఎక్కణ్ణుంచి వచ్చిందో, దానికి ఆధారాలేమిటో ఎవరికీ తెలీదు. అలాగే “ఈ విశ్వంలో అత్యంత సంక్లిష్టమైన వస్తువు మెదడు” అని మరో విపరీత వాక్యం!

మెదడు నిజంగానే ఓ గొప్ప వస్తువు. కాని దాని గొప్పదనాన్ని అతిశయమైన అలంకారంతో, అర్థం చేసుకోకుండా, దాన్నొక మాటలకందని “మహత్యం”లా పరిగణిస్తూ భజన చేసే పద్ధతి శాస్త్రీయం కాదు. ఓ బోయింగ్ 787 లాగానే మెదడు కూడా ఒక సంక్లిష్టమైన వస్తువు. ఎలాగైతే ఓ అధునాతన విమానం యొక్క క్రియలకి ఆధారభూతమైన కొన్ని భౌతిక సూత్రాలు ఉంటాయో, మెదడు పని తీరుని కూడా శాసించే కొన్ని మౌలిక సూత్రాలు ఉంటాయి.ఆ సూత్రాల ఆధారంగా మెదడుని అర్థం చేసుకుంటే మబ్బు విడిపోతుంది. “మహత్యం” తొలగిపోయి మహత్తరమైన అవగాహన మాత్రం మిగులుతుంది.



మెదడుని శాసించే మూలసూత్రాల గురించి చెప్పడమే Demystifying the Brain యొక్క లక్ష్యం.



జీవశాస్త్రంలో ఎన్నో రంగాలలో లాగానే మెదడు క్రియలని కూడా ఎంతో కాలం పై పై మాటలతో, గుణాత్మకంగా (qualitative) గా వర్ణించేవారు. కాని గత మూడు దశాబ్దాలలో మెదడుని గణితపరంగా, కంప్యూటర్ నమూనాలని ఆధారంగా చేసుకుని వర్ణించే సాంప్రదాయం బాగా పుంజుకుంది. ఈ కొత్త రంగానికి computational neuroscience అని పేరు. ఈ రంగంలో జరిగిన కృషి ఫలితంగా మెదడు క్రియలని వర్ణించడానికి కొన్ని నిర్దిష్టమైన గణిత భావనలు రూపొందించబడ్డాయి. మెదడుకి అద్దం పట్టే ఓ కచ్చితమైన గణిత పరిభాష ఏర్పడింది. అంతవరకు ముడుచుకున్న మొగ్గలా ఉన్న మెదడు మెల్లగా అర్థమై వికసించసాగింది. అయితే ఆ పరిభాష ఇంజినీరింగ్, గణితం, భౌతిక శాస్త్రం మొదలైన రంగాలలో ఉన్న వారికే అందుబాటులో ఉంటుంది. మెదడుకి సంబంధించిన రంగాలైన న్యూరాలజీ, సైకియాట్రీ మొదలైన రంగాల వారికి గణితంలో పెద్దగా ప్రవేశం ఉండదు కనుక ఈ కొత్త పుంతలు వారికి అపరిచితంగానే ఉండిపోతాయి.

కేవలం పదో క్లాసు స్థాయి సైన్స్, గణితం తెలిసిన వారికి మెదడు రంగంలో ఈ కొత్త పరిణామాల గురించి సులభమైన భాషలో చెప్పడమే Demystifying the Brain యొక్క లక్ష్యం. ఇది Ministry of Human Resources and Development (MHRD) వారి గ్రాంట్ సహాయంతో రాయబడింది. ఈ పుస్తకం ఇక్కడ ఉచితంగా ebook రూపంలో ఈ NPTEL website లో దొరుకుతుంది. http://nptel.iitm.ac.in/demystifying.php

(ఇంజినీరింగ్ రంగంలో ఎన్నో వెబ్, మరియు వీడీయో కోర్సులు రూపొందించి ఉచితంగా విద్యార్థులకి అందించాలనే ఉద్దేశంతో MHRD వారి ఆర్థిక సహాయంతో ఐ.ఐ.టి. లు, ఐ.ఐ.ఎస్. సి కలిసి నిర్వహిస్తున్న ఓ మెగా ప్రాజెక్ట్ NPTEL.)



వీలు చూసుకుని ఇంగ్లీష్ లో ఉన్న ఈ పుస్తకాన్ని తెలుగులో రాయాలని ఉద్దేశం అయితే వుంది…



ఈ పుస్తకాన్ని ఆదరిస్తారని తలుస్తూ,



శ్రీనివాస చక్రవర్తి