ముందుమాట
ఒక సామాజిక నవల
రాయటం కన్నా సైఫై నవల రాయటం మరింత కష్టం అంటాడు మేటి సైఫై రచయిత ఐజాక్ అసిమోవ్. మామూలు
నవలలో కథాకాలం సామాన్యంగా వర్తమానానికి చెంది వుంటుంది. కథా స్థలం వర్తమానానికి చెందిన
ఏదో ప్రదేశం అయ్యుంటుంది. ఇవన్నీ అందరికీ అనుభవంలో
ఉన్న విషయాలు కనుక వర్తమాన ప్రపంచంలో, ఆ ప్రపంచానికి చెందిన సామాజిక నేపథ్యంలో మానవ
సంబంధాలని ఆధారంగా చేసుకుని కథ అల్లే ప్రక్రియ అంత కష్టం కాదు. కాని సైఫై నవలలో కథాకాలం
వర్తమానం కాదు – తరచుగా కథా కాలం ఏదో సుదూరమైన భవిష్యత్తు అయ్యుంటుంది. కథాస్థలం తరచు
వర్తమాన మానవ జీవన వ్యవహారాలకి వేదిక అయిన ఈ భూమికి – లేదా ఈ భూమి ఉపరితలానికి – దూరంగా
మరో గ్రహం మీదనో, ఉపగ్రహం మీదనో, సముద్రపు లోతుల్లోనో, అంతరిక్షపు అంధకారంలోనో స్థాపితమై
వుంటుంది. మానవ జీవనం ఇంచుమించు దుర్లభం అయిన అలాంటి అలౌకిక పరిస్థితుల్లో మనుషులు
ఎలా జీవిస్తారో ఊహించి రాయాలి. అక్కడి భౌతిక పరిస్థితులు ఎలా వుంటాయో ఊహించి రాయాలి.
అలాంటి అసామాన్యమైన జీవన పరిస్థితుల్లో మాత్రమే మానవ సంబంధాలలో ఏర్పడే ప్రత్యేక సంఘర్షణల
గురించి, సవాళ్ల గురించి ఊహించి ఆసక్తి కరంగా కథ రాయాలి. అట్లా కాకుండా ఏ శనిగ్రహపు
ఉపగ్రహాన్నో కథా స్థలంగా తీసుకుని అక్కడ కూడా అత్తా కోడళ్ల కలహ పురాణం గురించి రాస్తే
కథ రక్తికట్టదు. రసాభాస అవుతుంది. అందుచేత సైఫై నవలా రచయితకి ఉండాల్సిన అతి ముఖ్యమైన
లక్షణం అపారమైన ఊహాశక్తి.
ఊహాశక్తి అవసరం
కదా అని ఊహల గుర్రాలు పగ్గాలు తెంచుకుంటే మరో ప్రమాదం వుంది. సైఫై రచయిత ఎలాంటి కల్పన
చేసినా ఆ కల్పన మనకి తెలిసిన విజ్ఞానంతో సరిపోవాలి. వైజ్ఞానిక ప్రపంచ సరిహద్దుల వద్ద
ఎప్పుడూ కొంత అనిశ్చితి దాగి వుంటుంది. కాని దాని సారంలో, కేంద్రంలో సువిదితమైన, సుస్థిరమైన
విజ్ఞానం ఎంతో వుంటుంది. అలా బాగా తెలిసిన వైజ్ఞానిక అంశాలని ఎక్కడా ఉల్లంఘించకుండా,
అనిశ్చితంగా వున్న సరిహద్దుల వద్ద మాత్రం కొద్దిగా స్వతంత్రిస్తూ, తెలివిగా చొరవ తీసుకుంటూ
ఓ అందమైన ఊహాలోకాన్ని ప్రదర్శించే సైఫై నవల పాఠకుడి మనసుని సమ్మోహింప జేస్తుంది. పాఠకుడి
మేధస్సుని సవాలు చేస్తుంది. అలాంటి రచన చెయ్యడానికి సైఫై రచయితకి సైన్స్ బాగా తెలియాలి.
మనకి తెలిసిన వైజ్ఞానిక ధర్మాలని భవిష్యత్తులో మరో సమాజం మరేదో కొత్త విధంగా వినియోగిస్తూ
ఎలా వర్ధిల్లుతుందో, లేక మరింత విపత్కరంగా వాడుకుంటూ ఎలా నాశనం అవుతుందో అప్పుడే రచయిత
చూపించగలడు. అలా కాకుండా న్యూటన్ గతినియమాలని కూడా ఉల్లంఘిస్తూ అయోమయంగా ‘నేను సైతం’
అంటూ చేసేవి పైపై రచనలు అవుతాయి గాని సైఫై
రచనలు అనిపించుకోవు.
ఒక రంగంలో లభ్యమై
వున్న విజ్ఞానాన్ని క్షుణ్ణంగా నేర్చుకుని, దాని ఆధారంగా అద్భుతమైన సాహస గాధలు అల్లడంలో
ఇంచుమించు ప్రథముడు అని చెప్పుకోదగ్గవాడు జూల్స్ వెర్న్. ఈ మేధావి 1828 లో ఫ్రాన్స్ లో పుట్టాడు. తండ్రి లాయరు. తల్లి వైపు
కుటుంబీకుల్లో నౌకా దళానికి చెందిన వాళ్లు ఎంతో మంది వుండేవారు. వారి నుండి సముద్ర
యానం గురించి, సముద్ర యానంలో తలెత్తే ప్రమాదాల గురించి ఎన్నో సాహస గాధలు విన్న జూల్స్
మనసులో చిన్నప్పుడే అలాంటి జీవనం పట్ల గాఢమైన మక్కువ చోటుచేసుకుంది.
యవ్వనంలో ఒక
మిత్రుడితో కలిసి ఫ్రాన్స్ దాటి పొరుగు దేశాల వద్దకి సముద్రయానం చేసే అవకాశం దక్కింది.
ఆ యాత్ర అతణ్ణి ఎంతో ప్రభావితం చేసింది. అ యాత్రానుభవాలకి కొంచెం ఊహాశక్తి జోడించి
ఓ చక్కని నవలా రూపాన్ని ఇచ్చాడు. తదనంతరం యూరప్ సమీప ప్రాంతాలని సముద్రం మీద ఎన్నో
సార్లు పర్యటించాడు. ఈ పర్యటనల ద్వార అజ్ఞాత ప్రాంతాల అన్వేషణలో వున్న ఆనందాన్ని చవిచూశాడు
జూల్స్ వెర్న్. ఆ విధంగా భౌగోళిక శాస్త్రం అంటే గాఢమైన అభిమానం ఏర్పడింది. భూమి మీద
వివిధ ప్రాంతాల గురించి, సముద్రాల గురించి, జీవరాశుల గురించి, భూగర్భంలోని ఖనిజాల గురించి
లభ్యమై వున్న సాహిత్యాన్ని కూలంకషంగా అధ్యయనం చేశాడు. తన అధ్యయనాలని కథా రూపంలో, సాహసగాధా
రూపంలో పొందుపరిచి ఆ పరిజ్ఞానాన్ని జనరంజకంగా చేసి, సామాన్య పాఠకులకి అందజేయాలని సంకల్పించాడు.
ఆ సంకల్పం ఓ బృహత్తరమైన సాహితీ ప్రయత్నానికి దారి తీసింది. 1863 లో ఓ అద్భుతమైన నవలా మాలికని రాయడానికి పూనుకున్నాడు.
Voyages Extraordinaires (అసామాన్య ప్రయాణాలు) అనే పేరు గల ఆ కావ్యమాలిక యొక్క లక్ష్యం
ఇది – “ఆధునిక విజ్ఞానం ఇంత వరకు ప్రోది చేసుకున్న భౌగోళిక, భూగర్భ, భౌతిక, ఖగోళ విజ్ఞానాన్ని
అంతటినీ వినోదభరితంగా, ఆసక్తిదాయకంగా నవలా రూపంలో పొందుపరుస్తూ, ఆ విధంగా మొత్తం విశ్వ
చరిత్రని పాఠకుడి ముందు ఉంచాలని…” ఈ బృహత్తర లక్ష్య సాధనలో మొదటి మెట్టుగా Voyage
au centre de la Terre
(ఫ్రెంచ్ పేరు) ( ‘Journey to the center
of the Earth’ (ఇంగ్లీష్ పేరు)) 1863 లో వెలువడింది.
అసామాన్యమైన,
సాహసోపేతమైన ప్రయాణాలు అప్పటి సాహితీ ప్రపంచంలో ఎందుకు అంత ప్రాధాన్యతని సంతరించుకున్నాయో
అర్థం చేసుకోవాలంటే అప్పటి సామాజిక నేపథ్యాన్ని ఒకసారి గమనించాలి. జూల్స్ వెర్న్ కాలంలో,
ఆ కాలం వరకు, అజ్ఞాత ప్రాంతాల పర్యటన, అన్వేషణ ఓ మహోత్కృష్టమైన మానవ ప్రయాసగా పరిగణించబడేది.
యూరప్ లో అన్వేషణా యుగం 15 వ శతాబ్దంలో మొదలయ్యింది.
కొలంబస్, మెగాలెన్ వంటి వారు చేసిన సాహస యాత్రల వల్ల మన భౌగోళిక పరిజ్ఞానంలో విప్లవాత్మకమైన
మార్పులు వచ్చాయి. అయితే 19 వ శతాబ్దపు నడిమి
కాలంలో, అంటే జూల్స్ వెర్న్ కాలంలో కూడా, ఆఫ్రికా మధ్య ప్రాంతాల గురించి, దక్షిణ అమెరికాలోని
ప్రాంతాల గురించి, భూమి ధృవాల గురించి పూర్తి అవగాహన ఉండేది కాదు. కొందరు సాహస వంతులైన
యూరొపియన్లు తలపెట్టిన ఈ మహా యాత్రల వల్ల భూమి అమరిక గురించి తెలియడమే కాక, ఎన్నో వైజ్ఞానిక
విషయాలు కూడా బయటపడ్డాయి. ఉదాహరణకి అలాంటి పర్యటనలని ఆధారంగా చేసుకునే బ్రిటిష్ శాస్త్రవేత్త
చార్లెస్ డార్విన్ తన ప్రఖ్యాత పరిణామ సిద్ధాంతానికి ఊపిరి పోశాడు. అందుచేత అన్వేషణా
యాత్రలని, సాహస యాత్రలని ఒక విధంగా గొప్ప వైజ్ఞానిక ప్రయత్నాలుగా పరిగణించే కాలం ఇది.
అయితే ఆ అన్వేషణా యానాలన్నీ భూమి ఉపరితలానికే పరిమితమైతే, భూ గర్భం లోతుల్లోకి చొచ్చుకుపోతూ,
భూమి లోతులని శోధిస్తే ఎలా వుంటుంది అన్న అద్భుతమైన ప్రశ్నకి సమాధానంగా పుట్టిన కావ్యమే
Journey to the Center of the Earth.
ఈ పుస్తకంలో
ముఖ్య పాత్ర పేరు ప్రొఫెసర్ లీడెన్‍బ్రాక్. భూగర్భ శాస్త్రంలో ప్రొఫెసర్ అయిన ఇతడికి
తన అల్లుడు ఏక్సెల్ తన పరిశోధనల్లో, అధ్యయనాలలో
సహకరిస్తూ ఉంటాడు. ప్రొఫెసర్ లీడెన్‍బ్రాక్ కి ఒక సందర్భంలో ఓ పురాతన రాతప్రతి చేతికి చిక్కుతుంది. భూ గర్భం లోకి భూమి కేంద్రం వరకు తీసుకు పోయే ఓ సహజ, రహస్య,
సొరంగ మార్గం గురించి ఆ రాతప్రతిలో గుప్తంగా వ్యక్తం చెయ్యబడుతుంది. ఆ రాతప్రతి ఆధారంగా
ప్రొఫెసరు, అతడి అల్లుడు ఓ అసామాన్య యాత్ర మీద బయల్దేరుతారు. ఐస్లాండ్ లో ఒక నిష్క్రియమైన
అగ్నిపర్వత ముఖం ఆ సొరంగ మార్గానికి ముఖ ద్వారం. ఆ సొరంగ మార్గంలోకి ప్రవేశించి ఆ మామ,
అల్లుళ్లు, వారికి తోడుగా వచ్చిన ఓ గైడు ఎదుర్కున్న సవాళ్ల గాధే, చేసిన సాహసాల కథే
‘Journey to the Center of the Earth’ లేదా
‘పాతాళానికి ప్రయాణం.’
అత్యంత లోతైన
గనులు గాని, చమురు బావులు గాని కొన్ని వేల అడుగుల లోతుకి మించి వుండవు. అటువంటిది ఆరు
వేల కిలోమీటర్లకి పైగా వ్యాసార్థం గల భూగోళంలోకి కేంద్రం వరకు చొచ్చుకుపోవడం అసంభవం
అనిపిస్తుంది. అసలు ఆ ఆలోచనే హాస్యాస్పదం అనిపిస్తుంది. ఇక్కడే జూల్స్ వెర్న్ మేధస్సు
ఆ అసంభవాన్ని సంభవం అన్నట్టుగా ప్రకటిస్తుంది. అంతవరకు తెలిసిన భూగర్భ శాస్త్రవిషయాలని,
పురాజీవశాస్త్ర (paleontology) సంగతులని సందర్భోచితంగా, సమయానుకూలంగా చొప్పిస్తూ కథకి గొప్ప వాస్తవికతని ఆపాదిస్తాడు. ఉదాహరణకి ఒక
చోట ఏక్సెల్ భూగర్భంలోని అద్భుతాలని తిలకిస్తూ తనకి తెలిసిన పురాజీవ శాస్త్రవిషయాలతో
వాటిని పోల్చుకుంటూ కాసేపు ఇలా ఊహాలోకంలో విహరిస్తాడు.
“నా మనసు ఎందుకో పురాజీవ శాస్త్రం చేసిన అద్భుత ఊహాగానాల మీదకి మళ్లింది. తెలీకుండానే
ఓ పగటి కలలోకి జారుకున్నాను. తేలే దీవుల్లాంటి పెద్ద పెద్ద తాబేళ్లు నా మనో నేత్రం
ముందు కదలాడాయి. భూమి తొలి దశల్లో జీవించిన మహాకాయాలైన స్తన్య జీవాలు అల్లంత దూరంలో
కదులుతున్నట్టు ఊహించుకున్నాను. బ్రెజిల్ దేశపు కొండ గుహల్లో కనిపించే లెప్టో తీరియమ్
లు, సైబీరియాకి చెందిన హిమ తలాల మీద సంచరించే మెరికో తీరియమ్ లు, కనిపించాయి. మరి కాస్త
దూరంలో దళసరి చర్మం గల లోఫియోడాన్ లు కనిపించాయి. పంది ఆకారంలో ఉండే టాపిర్ లు రాళ్ళ
వెనుక నక్కి వున్నాయి. గుర్రం, ఒంటె, రైనోసరస్, హిపోపొటమస్ లు కలగలిసి నట్టు ఉండే అనోప్లోతీరియమ్
లు ఈ టాపిర్ లతో వేటలో పోటీ పడడం చూశాను. మదగజాల్లాంటి మాస్టడన్ లు తమ తొండాలని
అటు ఇటు ఊపుతూ, భయంకరంగా ఘీంకరిస్తూ, తమ వాడి దంతాలతో రాళ్లని పొడిచి పిండి చేస్తున్నాయి.
ఇక బృహత్ కాయం గల మెగాతీరియం తన బలమైన వెనుక కాళ్ల మీద కూర్చుని, ముంగాళ్లతో నేల మీద
బలంగా గోకుతుంటే చుట్టూ ఉండే బండల మధ్య ఆ భీకర రొద ప్రతిధ్వనించింది. కాస్త ఎత్తు మీద చూస్తే ప్రోటో పితికా (ఈ లోకంలో
అవతరించిన మొట్టమొదటి కోతి) నిటారైన బండల మీద బిర బిర ఎగబ్రాకుతోంది. ఇంకా ఎత్తులో
ఓ టెరోడాక్టిల్ గజిబిజి గతిలో ఎగురుతూ దట్టమైన గాలిని ఛేదిస్తోంది. ఇక గాలి పైపొరలలో విశాల విహంగాలు తమ సుదీర్ఘమైన రెక్కలని
అల్లారుస్తూ అడ్డొస్తున్న కఠిన శిలని కసి తీరా మోదుతున్నాయి.”
ఇలాంటి అద్భుత
వర్ణనలతో చిత్రాల ఆసరా లేకుండానే ఆ చిత్రమైన భూగర్భ ప్రపంచాన్ని పాఠకుల కళ్ళకి కట్టినట్టు చూపిస్తాడు జూల్స్ వెర్న్.
సైఫై రచనల లక్ష్యం
కేవలం పాఠకులకి వినోదాన్ని అందివ్వటమే కాదు. ఉత్తమ జాతి సైఫై రచన ఒక విధమైన భవిష్యత్
దర్శనం అవుతుంది. 20,000 leagues under the sea
అనే మరో రచనలో జూల్స్ వెర్న్ జలాంతర్గామిని ఊహించి వర్ణిస్తాడు. ఇరవయ్యవ శతాబ్దంలో
ఆ ఊహే వాస్తవమయ్యింది. అలాగే From the Earth to the Moon అనే నవలలో జూల్స్ వెర్న్ మనిషి
చంద్రగ్రహాన్ని చేరుకున్నట్టు రాస్తాడు. మరో శతాబ్ద కాలం తరువాత అది నిజమయ్యింది. అందుచేత
నిజమైన సైఫై రచయిత ఒక భవిష్యత్ ద్రష్ట. రాబోయే మానవ జీవన పరిణామాలని ఊహించి చెప్పగల
సాంకేతిక ప్రవక్త.
తెలుగులో లోతైన
సైఫై రచనలు బహు తక్కువ. Journey to the center of the earth ని లోగడ తెనిగించిన మాట
నిజమే అయినా అవి సంక్షిప్త రూపంలో వున్న ఆంగ్ల మూలాలని ఆధారంగా చేసుకుని చేసిన అనువాదాలు.
Journey to the center of the earth లాంటి పుస్తకంలో ప్రత్యేకాంశాలు అందులో భూగర్బ
విశేషాల వర్ణనలు, ఆ నేపథ్యంలో సందర్భోచితంగా తలెత్తే శాస్త్ర చర్చలు, మొదలైనవి. సంక్షిప్త
రూపాల ప్రయోజనం ఉన్నప్పటికీ పూర్తి పుస్తకం లోని లోతుపాతులు, ఆనందం వేరు.
తెలుగులో మంచి
సైఫై రచనలు అందుబాటులో ఉంటే, వాటికి అమూల్యమైన విద్యా సంబంధమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉంటాయి.
మేటి సైఫై రచనలు ఎంతో మంది యువ శాస్త్రవేత్తలకి స్ఫూర్తి నిచ్చాయి. అసిమోవ్ చేసిన రోబో
రచనలు ఎంతో మంది రోబో సాంకేతిక నిపుణులని ఆ రంగం దిక్కుగా ప్రోత్సహించాయి. మన దేశంలో
చదువులు, ముఖ్యంగా సైన్స్ చదువులు, కేవలం ఎంట్రన్స్ పరీక్షలు ప్యాసు కావడం కోసం చేసే
నిస్సారమైన కవాతులు అనిపిస్తుంటాయి. పాఠ్య పుస్తకాలని వినాయిస్తే సైన్స్ దిశగా విద్యార్థులకి
స్ఫూర్తి నిచ్చే జన విజ్ఞాన సాహిత్యం ఎంతో స్వల్పంగా ఉంటుంది. ఉత్తమ జాతి సైఫై సాహిత్యం
సైన్స్ విద్యార్థికి అలాంటి స్ఫూర్తిని, ప్రోద్బలాన్ని
ఇవ్వగలదు.
అలాంటి ఓ సైఫై
క్లాసిక్ ని తెలుగు పాఠకులకి, తెలుగు యువతకి అందివ్వాలన్న మా ప్రయత్నాన్ని ఆదరిస్తారని
తలుస్తూ.
-
అనువాదకుడు.
మీరు మరిన్ని శాస్త్రీయవిషయాలను గూర్చి ఆసక్తికరంగా వ్రాయాలని కోరుకుంటున్నాను. వేమరాజు భానుమూర్తి ఇంకా కొందరు శాస్త్రగ్రంథాలను తేట తెలుగులో వ్రాసారు. అలాగే మీరూ మంచి మంచి ప్రయత్నాలు చేస్తున్నారు. విజయోస్తు.
శ్యామలీయం గారు! ధన్యవాదాలు.