శాస్త్ర విజ్ఞానము

హిందీ సినిమాలు మనకు ఈ (పోనీ ఇలాంటివి!) రసవత్తర సన్నివేశాన్ని పదే పదే చూపిస్తుంటాయి. హీరో ఊబిలో పడిపోతాడు. అల్లంత దూరం నుండి హీరోయిన్ పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి, కెవ్వున అరచి, చివ్వున చీర చింపి, హీరోకి విసిరి బయటికి లాగుతుంది. పోనీ హీరోయిన్ కాకపోతే హీరో గుర్రమో, కుక్కో, మరోటో వచ్చి బయటికి ఈడ్చుతుంది. లేకపోతే హీరోని ఊబిలోకి నెట్టబోయిన విలన్ తానే ఊబిలో కూరుకుపోయి ... పోతాడు.

వీటిలో ఎంత వరకు సత్యం ఉంది? మన సినిమాలకి, సత్యానికి చుక్కెదురు కనుక ’ఆ ఒక్కటీ అడక్కు’ అంటారేమో. కాని ఎలాగూ అడిగేశాం కనుక దానికి సమాధానం ఏంటో చూద్దాం.

ఊబిలో పడగోరే వాళ్లు, వాళ్లకి తాళ్లు, మొలతాళ్లు విసిరి బయటికి లాగగోరే వాళ్లు తప్పకుండా గుర్తించాల్సిన కొన్ని శాస్త్రవిషయాలు ఉన్నాయి.

సరదాగా సెలవలకని ఇరాన్ లో కోమ్ ప్రాంతంలో విహారానికి వెళ్లిన డేనియెల్ బాన్ అనే డచ్ శాస్త్రవేత్త ఈ ఊబికి సంబంధించిన విషయాలలో పూర్తిగా కూరుకుపోయాడు. అక్కడ ఒక చోట “అపాయం - ఊబి” అనే హెచ్చరిక చూశాడు. ఆ ఊబిలో పడి చెట్టంత మనుషులు, లొట్టిపిట్టలు కూడా పడి ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాయని అక్కడి గొర్రెల కాపర్లు కూడా హెచ్చరించారు. దీని తడాఖా ఏంటో తేల్చుకుందామని ఆ ఊబి నుండి కొంచెం మట్టిని డబ్బాలో పెట్టుకుని తనతో ఇంటికి తీసుకుపోయాడు.

దాన్ని విశ్లేషించగా అందులో ముఖ్యంగా కొన్ని అంశాలు ఉన్నాయని తేలింది. అవి – ఇసుక, నీరు, బంకమట్టి (clay), ఉప్పు. ఇసుక రేణువుల మధ్య ఖాళీలని నీరు పూరిస్తూ ఉంటే, వాటిని కొంచెం వొదులుగా బంకమట్టి కలిపి ఉంచుతోంది.

ఈ విడ్డూరమైన మిశ్రమాన్ని ఊరికే దాని మానాన దాన్ని వొదిలేస్తే ఏ ఇబ్బంది ఉండదు. పూనుకుని కెలికెతేనే చిక్కు! ఉదాహరణకి దాని మీద పాదం మోపి దాని స్థాయితని భంగపరిచితే మామూలుగా చూర్ణం లాగా ఉండే బంకమట్టి, ద్రవరూపంలోకి మారుతుంది. పెరుగుని చిలికితే ఏం జరుగుతుందో అలాంటిది అన్నమాట. ఇసుక, నీరు వేరై ఇసుక కిందకి దిగి, నీరు పైకి తేలుతుంది. ఇక ఆ మిశ్రమంలో ఉప్పు పాలు కూడా తగినంతగా ఉంటే, ఉప్పు లో ఉండే అయాన్ల విద్యుదావేశం వల్ల ఇసుక రేణువులు ఒకదాన్నొకటి అతుక్కుని, పెద్ద పెద్ద రేణువులుగా మారుతాయి. ఈ విధంగా బాగా చిక్కగా, దట్టంగా ఉండే ఇసుక/బంక పొర అడుగున ఏర్పడుతుంది. ’కెలకక’ ముందు ఉన్న ఊబి పదార్థం యొక్క సాంద్రత కన్నా ఇప్పుడు అడుగున చేరిన పదార్థపు సాంద్రత రెండు రెట్లు ఎక్కువ. అందుకే మహా మహా హీరోల పాదాలు కూడా అందులో పాపం దిగబడితూ ఉంటాయి. హీరోలో మిగతా అంశాలన్ని బయట ఉండిపోతాయి.

అలాంటి పరిస్థితుల్లో మరి హీరోయిన్ కాని, గుర్రం కాని, కుక్క గాని, ఏం చెయ్యాలి?
దుడుకుగా చీరలు, తాళ్లు విసిరి హీరోని పైకి లాగే ప్రయత్నం చేస్తే మాత్రం హీరో వచ్చేస్తాడు కాని, పాదం ఉండిపోతుందని బాగా గుర్తుంచుకోవాలి. అడుగున ఏర్పడ్డ కఠిన పదార్థంలో కూరుకుపోయిన పాదాన్ని బయటికి లాగడానికి రమారమి పది వేల న్యూటన్ల బలం కావాలట. అంటే ఓ మారుతీ కారుని పైకెత్తడానికి కావలసినంత అన్నమాట! అంత బలంగా మరి కాలిని లాగితే అందులోని అస్థికల అస్తిత్వానికే ముప్పు!

కనుక ఇలాంటి సమయంలోనే నిబ్బరంగా ఉండాలి. (చెయ్యి ఖాళీగా ఉంటే, గుండె మీద నెమ్మదిగా తట్టుకుంటూ “ఆల్ ఈజ్ వెల్” అంటుండాలి.) నెమ్మదిగా పాదాన్ని కదిలిస్తూ పాదానికి చుట్టూ ఉన్న కఠిన పదార్థానికి, పాదానికి మధ్య కొద్దిగా నీరు చేరేలా చేసుకోవాలి. అప్పుడు పరివారాన్ని పురమాయించి తాళ్లకి, చీరలకి పని పెట్టమనాలి.

ఇక విలన్ ఊబిలో కూరుకుపోయి పోవడం సంగతి. విలన్ కి ఎప్పుడూ గట్టిగా శిచ్చ పడాలను అనుకోవడం సహజమే గాని, అతగాడు మరీ ఇలాంటి అభౌతిక, అసంభవ విధానంలో పోవాలనుకోవడం తప్పు. ఎందుకంటే సగటు మనిషి శరీరం కన్నా ఊబి సాంద్రత రెండు రెట్లు ఎక్కువ. కనుక రాబర్ట్ అందులో ఇరుక్కుపోతాడేమోగాని మునిగిపోవడం అనేది వాడి కంఠంలో ప్రాణం ఉండగా జరగదు, జరగదు, జరగదు!!!



Reference:
http://www.thenakedscientists.com/HTML/articles/article/whatisquicksand-1/
Original Reference:Khaldoun, Bonn et al., Nature 437; pp 635