కేంబ్రిడ్జ్ నుండి బయట పడటానికి ముందు, ఒక వేసవిలో ష్రూస్ బరీకి చెందిన పేద రోగులకి, ముఖ్యంగా స్త్రీలకి, పిల్లలకి, చికిత్స చేయటం మొదలెట్టాను. నేను చూసిన కేసులు, రోగ లక్షణాలు అన్నీ వివరంగా రాసి, మా నాన్నగారికి చదివి వినిపించేవాణ్ణి. అది విని ఆయన కొన్ని మర్పులు చేర్పులు సూచించేవారు. ఏం చికిత్స చెయ్యాలో, ఏం మందులు ఇవ్వాలో చెప్పేవారు. ఒక దశలో అయితే నా సంరక్షణలో ఓ డజను రోగుల దాకా ఉండేవారు. క్రమంగా వైద్యం పట్ల నా ఆసక్తి పెరిగింది. మనుషుల స్వభావాన్ని కచ్చితంగా అంచనా వెయ్యటంలో దిట్ట అయిన మా నాన్నగారు ఒక రోజు నేను వైద్యుణ్ణి కావాలాని ఆయనే తేల్చిచెప్పేశారు. నేను వైద్య వృత్తిలో బాగా పైకి వస్తానట. ఆ మాటకి అర్థం నా వద్దకి చికిత్స కొసం బోలెడు మంది రోగులు వస్తారన్నమాట! వైద్యుడిలో ముఖ్య లక్షణం రోగి ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పెంచగలగడం. నాలో ఏం చూసి ఆయన అలా అనుకున్నారో నాకు ఇప్పటికీ అర్థం కాదు. ఎడింబర్గ్ ఆసుపత్రిలో రెండు సందర్భాలలో ఆపరేషన్ థియేటర్ లో శస్త్ర చికిత్స జరుగుతుంటే హాజరు అయ్యాను. ఆ రెండు ఆపరేషన్లు చాలా దారుణంగా చేసినవే. రెండిట్లో ఒకటి ఓ పసి వాడి మీద చేసినవి. కాని అది పూర్తి అయ్యే లోపే అక్కణ్ణుంచి పారిపోయాను. మళ్లీ ఎప్పుడు ఆపరేషన్ థియేటర్ ముఖం చూడలేదు. ఆపరేషన్ థియేటర్ దిక్కుగా నా దారి మళ్లించగల శక్తి ఈ భూమి మీద లేదని అనిపించింది. అవి ఇంకా క్లోరోఫారం వాడుకలో లేని రోజులు. ఆ రెండు కేసులు ఓ ఏడాది పాటు నా మనసులో రేపిన కల్లోలం ఇంతా అంతా కాదు.
విశ్వవిద్యాలయంలో మా అన్నయ్య ఒక ఏడాది కాలం మాత్రమే ఉన్నాడు. కనుక మరుసటేడు నేను ఒక్కణ్ణీ అయిపోయాను. దీని వల్ల కొన్ని లాభాలు లేకపోలేదు. ప్రకృతి విజ్ఞాన శాస్త్రం అంటే మక్కువ ఉన్న ఎంతో మంది యువకులతో పరిచయం ఏర్పడింది. వారిలో ఒకడు ఐన్స్ వర్త్. ఇతగాడు తదనంతరం తన అసీరియా యాత్రలని పుస్తక రూపంలో ప్రచురించాడు. ఇతడు వెర్నెర్ సాంప్రదాయానికి చెందిన భౌగోళిక శాస్త్రవేత్త కూడా. పలు రంగాల్లో ఇతడికి ప్రవేశం ఉంది. అలా పరిచయం అయిన మరొక డాక్టర్ కోల్డ్ స్ట్రీం. ఇతడి తీరు వేరు. ఎప్పుడూ హుందాగా, మర్యాదగా ఉంటాడు. దైవభక్తి మెండు. మృదువైన మనస్తత్వం గలవాడు. తదనంతరం జంతు శాస్త్రం మీద మంచి వ్యాసాలు ప్రచురించాడు. ఇక మూడవ వ్యక్తి పేరు హార్డీ. ఇతగాడు మంచి వృక్షశాస్త్రవేత్త అయ్యుండేవాడు. కాని ఇండియాలో ఉండే రోజుల్లో తొందరగానే మరణించాడు. చివరిగా డాక్టర్ గ్రాంట్. ఇతడు నాకు ఎన్నో ఏళ్లు సీనియర్. అసలు నాకు ఎలా పరిచయం అయ్యాడో గుర్తులేదు.
జంతు శాస్త్రంలో ఇతడు కొన్ని బ్రహ్మాండమైన వ్యాసాలు ప్రచురించాడు. కాని లండన్లో యూనివర్సిటీ కాలేజ్ లో ప్రొఫెసర్ గా చేరిన తరువాత కొత్తగా ఏ పరిశోధనలూ చెయ్యలేదు. అలా ఎందుకు జరిగిందో ఇప్పతికీ నాకు అర్థం కాదు. పైకి చూడడానికి కాస్త జడంగా కనిపిస్తాడు గాని ఆ పై పొరకి అడుగున విజ్ఞానం పట్ల అపారమైన ఉత్సాహం ఉన్నవాడు. అతడు ఒకరోజు ఇద్దరం కలిసి నడిచి వెల్తుంటే, లామార్క్ గురించి, అతడి పరిణామ సిద్ధాంతం గురించి ఉత్సాహంగా సుదీర్ఘమైన ఉపన్యాసం ఇచ్చాడు. అతడు చెప్పిన విషయాలని ఆశ్చర్యంగా వింటూ ఉండిపోయాను. కాని ఆ మాటలకి నా మనసు మీద ఏ ప్రభావమూ లేదని అనిపించింది. నేను అంతకు ముందు మా తాతగారు రాసిన "జూనోమియా" (జంతువుల నామకరణం) అన్న పుస్తకాన్ని చదివాను. అందులో కూడా ఇలాంటి భావాలే వ్యక్తం చెయ్యబడ్డాయి. ఆ భవాలకి కూడా నా మనసుమీద ఏ ప్రభావమూ ఉన్నట్టు అనిపించలేదు. నా జీవితంలో తొలి దశల్లో అలాంటి భావాలని విని ఉండటం వల్ల, అవి కీర్తింపబడటం విని ఉండటం వల్ల, తదనంతరం నేను రాసిన "జీవ జాతుల ఆవిర్భావం" (Origin of Species) అన్న పుస్తకంలో ఆ భావాలనే సమర్ధించడం జరిగిందేమో ననిపిస్తుంది. ఆ రోజుల్లో జూనోమియా అంటే నాకు గొప్ప ఆరాధన ఉండేది. కాని ఓ పది పదిహేను ఏళ్ల వారడి తరువాత మళ్లీ ఆ పుస్తకం చదివినప్పుడు చాలా నిరాశ చెందాను. అందులో వాస్తవాల కన్నా ఊహాగానం పాలు ఎక్కువగా ఉన్నట్టు అనిపించింది.
(ఇంకా వుంది)
0 comments