కేంబ్రిడ్జ్ లో నేను సేకరించిన కుమ్మర పురుగులు నా మనసులో ఎంత గాఢమైన ముద్ర వేశాయో తలచుకుంటే ఆశ్చర్యం వేస్తుంది. ముఖ్యంగా నా పంట బాగా పండిన కొన్ని ప్రత్యేక స్థలాలు, ముసలి చెట్లు, చెరువుగట్లు నాకు ఇంకా గుర్తు. ప్రత్యేకించి ‘పనాజియస్ క్రక్స్ – మేజర్’ జాతి పురుగు దొరకడం ఆ రోజుల్లో అపురూపంగా ఉండేది. ఒకసారి దారికి అడ్డుగా ఉరుకుతున్న ఓ కుమ్మర పురుగుని చటుక్కున అందుకుని చూశాను. మొదట పి. క్రక్స్-మేజర్ కి, దీనికి పోలిక ఉన్నట్టు కనిపించింది. కాని జాగ్రత్తగా గమనిస్తే అది పి. క్వాడ్రీ పంక్టాటస్ జాతి పురుగు అని తెలిసింది. రెండూ సన్నిహిత జాతులే. ఆకారంలో కొంత పోలిక ఉంది. ఆ రోజుల్లో ‘లిసినస్’ జాతి పురుగుని ఎప్పుడూ సజీవంగా పట్టుకోలేదు. తేడా తెలీని వాళ్ళు దాన్ని చూసి నల్లని కరాబిడస్ కుమ్మరి పురుగు అనుకుని పొరబడతారు. కాని మా ఇంటికి దగ్గర్లోనే మా పుత్రరత్నాలు ఓ పరుగుని పట్టుకున్నారు. అది నాకు తెలీని కొత్త జాతి అని చూడగానే గుర్తించాను. కాని గత ఇరవై ఏళ్లుగా బ్రిటిష్ కుమ్మర పురుగుని చూసి ఎరగను అంటే నమ్మండి!
నా వృత్తి జీవితం మీద గాఢమైన ముద్ర వేసిన ఓ ప్రభావం గురించి ఇంకా చెప్పలేదు. ఇది ప్రొఫెసర్ హెన్స్లో తో పరిచయం. కేంబ్రిడ్జ్ కి వచ్చే ముందు విజ్ఞానంలో ఆయనకి తెలీని రంగం అంటూ లేదని ఆయన గురించి మా అన్నయ్య చెప్పగా విన్నాను. కనుక ఆయన అంటే ఎంతో గౌరవం ఉండేది. ఆయన వారానికి ఒకసారి బహిరంగ సమావేశాలు ఏర్పాటు చేసేవారు. ఈ సమావేశాలకి విద్యార్థులే కాక, విశ్వవిద్యాలయంలో సైన్స్ విభాగానికి చెందిన ఇతర సహోద్యోగులు కూడా కొందరు వచ్చేవారు. ఒకసారి మా బావ ఫాక్స్ ద్వారా ఈ సమావేశాలకి ఆహ్వానం దొరికింది. అప్పట్నుంచి క్రమం తప్పకుండా వెళ్లే వాణ్ణి. త్వరలోనే హెన్స్లో తో పరిచయం పెరిగింది. కేంబ్రిడ్జ్ లో ఉండే కాలంలో రెండవ దశలో ఆయనతో పాటు ఎన్నో సార్లు షికార్లకి వెళ్తూ ఉండేవాణ్ణి. దాంతో 'హెన్స్లో తో చెట్టాపట్టాలు వేసుకుని షికారు కెళ్లే పెద్దమనిషి’ అన్న బిరుదు కూడా దక్కింది. సాయంత్రాలు ఎన్నో సందర్భాలలో వాళ్ల ఇంటికి భోజనానికి రమ్మనేవారు. వృక్ష శాస్త్రంలో, కీటక శాస్త్రంలో, రసాయన శాస్త్రంలో, ఖనిజ శాస్త్రంలో, భౌగోళిక శాస్త్రంలో ఆయన ప్రతిభ అపారం. దీర్ఘ కాలం ఎంతో క్షుణ్ణంగా, కూలంకషంగా చేసిన పరిశోధనల ఆధారంగా లోతైన నిర్ణయాలకి రావడంలో ఆయన ఘనుడు. ఆయన అంచనాలు చాలా కచ్చితంగా ఉండేవి. ఆయన ఆలోచనా ధోరణి చాలా సమంజసంగా ఉండేది. ఇంత పాండిత్యం ఉన్నా ఆయనని మహామేధావి అనలేమని అనిపిస్తుంది. ఆయనలో గాఢమైన దైవచింతన ఉండేది. ఇక మతం విషయంలో ఎంత ఛాందసుడు అంటే “Thirty-nine articles”*లో ఒక్క పదాన్ని మార్చినా తన మనసు విలవిలలాడి పోతుందని నాతో ఒకసారి చెప్పుకున్నాడు. కాని గొప్ప నీతిపరుడు. కోపం అంటే తెలీని శాంతస్వభావుడు. మంచి, మర్యాదలతో అవతలి వాళ్లని సులభంగా ఆకట్టుకునే స్వభావం ఆయనది. అలాంటి మనిషి కూడా ఎక్కడైనా అన్యాయం జరుగుతుంటే ఎంత వేగంగా స్పందించగలడో, ఎంత తీవ్రమైన చర్య తీసుకోగలడో చూసి ఆశ్చర్యపోయాను.
(*Thirty-nine articles అనేవి Church of England యొక్క మత సిద్ధాంతాలని నిర్వచించే మూల సూత్రాలు. – అనువాదకుడు.)
ఒక సారి ఆయన, నేను కేంబ్రిడ్జ్ వీధుల్లో నడుస్తుండగా ఓ దారుణమైన దృశ్యం కంట బడింది. అలాంటి దృశ్యాలు సామాన్యంగా ఏ ఫ్రెంచ్ విప్లవం కాలంలోనో కనిపించేవేమో. చిల్లర దొంగతనాలు చేసే ఇద్దరు దొంగల్ని పోలీసులు పట్టుకుని జైలుకి తరలిస్తున్నారు. అంతలో చుట్టూ ఉన్న జనం వాళ్ళని కానిస్టేబుల్ చేతినుండి విడిపించి, వాళ్ల కాళ్లు పట్టుకుని బురద నేల మీద ఈడుస్తూ పోయారు. వాళ్ల ఒళ్ళంతా బురదే. జనం కాళ్లతో తన్నటం వల్లనో, రోడ్డు మీద ఈడ్వటం వల్లనో మరి ఆ దొంగల తలల నుండీ రక్తం కారుతోంది. బలిష్టమైన శరీరాలు గల ఇద్దరూ శవాల్లా కనిపించారు. వాళ్ల చుట్టూ జనం ఎంతలా క్రమ్ముకున్నారంటే పాపం వారి దుస్థితిని చూడడానికి కూడా సాధ్యం కాలేదు. ఆ దారుణ దృశ్యాన్ని చూసిన హెన్లో ముఖం మీద రౌద్రం తాండవం చేసింది. ఒక మనిషి ముఖంలో అంత కోపం నేనెక్కడా చూళ్లేదు. జనం లోకి చొచ్చుకు పోవటానికి ఏన్నో సార్లు ప్రయత్నించారు. కాని వీలుపడలేదు. తను వెంటనే మేయర్ ఇంటికి బయలుదేరుతూ, నన్ను వెళ్ళి మరి కొందరు పోలీసులని వెంటపెట్టుకు రమ్మని పంపించారు. తరువాత ఏం జరిగిందో సరిగ్గా గుర్తులేదు గాని చివరికి ఆ ఇద్దరు దొంగలని ప్రాణాలతో రక్షించి జైల్లో పెట్టడం జరిగింది.
(ఇంకా వుంది)
0 comments