సుస్పష్టమైన శైలిలో రాయబడ్డ ఆ పుస్తకంలో గనులలో వాడే యంత్రాంగానికి సంబంధించిన చిత్రాలెన్నో ఉన్నాయి. త్వరలోనే ఆ పుస్తకానికి గొప్ప పేరొచ్చింది. వైజ్ఞానిక సాహితీ చరిత్రలో ఓ గొప్ప స్థానాన్ని ఆక్రమించింది. 1700 కి పూర్వం రసాయనిక సాంకేతిక విజ్ఞానం మీద రాయబడ్డ కృతులలో కెల్లా ముఖ్యమైనదైన De Re Metallica ఖనిజ విజ్ఞానాన్ని ఓ శాస్త్రవిభాగంగా స్థాపించింది. (అగ్రికోలాకి ముందు లోహవిజ్ఞానంలో, రసాయన శాస్త్రంలో అంత గొప్ప పుస్తకాన్ని రాసినవాడు థియోఫైలస్. ఇతగాడు క్రీ.శ. 1000 కి చెందిన గ్రీకు సాధువు.)
ఇక ఫాన్ హోహెన్హైమ్ కి మరో పేరు కూడా ఉంది. అది పారాసెల్సస్. అంటే “సెల్సస్ కన్నా గొప్పవాడు” అని అర్థం. ఈ సెల్సస్ అన్నవాడు వైద్య విషయాల గురించి రాసిన ఓ రోమన్ రచయిత. ఇతడి పుస్తకాలకి మంచి పేరు వచ్చింది. అతడి పేరుని పోలిన పేరు కలిగి ఉండడంతో ఈ పారాసెల్సస్ కి కూడా కొంత ఉత్తుత్తి ఘనత దక్కింది!
అంతకు ఐదు శతాబ్దాల క్రితం అవిసెన్నా చేసినట్టే, ఈ పారాసెల్సస్ కూడా పరుసవేదంలో తన ధ్యాసని బంగారం తయారీ నుంచి వైద్య ప్రయోజనాల మీదకి మళ్లించాడు. పరుసవేదానికి లక్ష్యం పదార్థాల రూపాంతరీకరణ కాదని, మేలైన మందులు తయారు చేసి వాటితో రోగాలు నయం చెయ్యడమని వాదించేవాడు. అంతకు పూర్వం ఎక్కువగా మొక్కల నుండి తీసిన మూలికలనే ఔషధాలుగా వాడేవారు. కాని ఖనిజాలని మందులుగా వాడొచ్చని పారాసెల్సస్ గాఢంగా నమ్మేవాడు.
రూపాంతరీకరణ ముఖ్యం కాదని ఎంత అన్నా, పారాసెల్సస్ కూడా పాత కాలపు పరుసవేదం సాంప్రదాయానికి చెందినవాడే. గ్రీకులు బోధించిన నాలుగు మూలతత్వాలని ఇతడూ స్వీకరించాడు. అరబ్బులు బోధించిన మూడు ముఖ్యపదార్థాలని (సల్ఫర్, పాదరసం, ఉప్పు) కూడా ఇతడు స్వీకరించాడు. అమరత్వాన్ని ప్రసాదించే ‘తత్వవేత్త శిల’ కోసం ఇతడూ విస్తృతంగా శోధించాడు. తన ప్రయత్నంలో విజయం సాధించినట్టు కూడా చెప్పుకున్నాడు. ఇతడు ఆవిష్కరించిన ఓ ముఖ్యమైన పదార్థం జింక్. శుద్ధ రూపంలో జింక్ ని మొట్టమొదట కనుక్కున్నది ఇతడే నని చెప్పుకుంటారు. కాని ముడి సరుకు రూపంలోను, రాగితో కలిసిన మిశ్రలోహం (ఇత్తడి) రూపంలోను జింక్ గురించి మనుషులకి అనాదిగా తెలుసు.
తన మరణం తరువాత ఓ అర్థ శతాబ్దం కాలం పాటు పారాసెల్సస్ ఓ వివాదాస్పద వ్యక్తిగానే మిగిలిపోయాడు. అతడి శిష్యులు అతడి బోధనలలో ఎవరికీ అర్థం గాని తత్వజ్ఞానాన్ని బాగా దట్టించారు. ఆ విధంగా కొన్ని చోట్ల అతడి బోధనలు అర్థం పర్థం లేని మెట్టవేదాంతపు స్థాయికి దిగజారాయి. ఇలాంటి అవాంఛనీయ పరిణామాల వల్ల అప్పుడప్పుడే చీకటి యుగపు నీలి నీడల్లోంచి బయట పడుతూ, విరాజమానమైన హేతువాద లోకంలో తప్పటడుగులు వేయబోతున్న పరుసవేదానికి ఈ విధంగా ముందరి కాళ్లకి బంధం వేసినట్టయింది.
(సశేషం…)
ఇక ఫాన్ హోహెన్హైమ్ కి మరో పేరు కూడా ఉంది. అది పారాసెల్సస్. అంటే “సెల్సస్ కన్నా గొప్పవాడు” అని అర్థం. ఈ సెల్సస్ అన్నవాడు వైద్య విషయాల గురించి రాసిన ఓ రోమన్ రచయిత. ఇతడి పుస్తకాలకి మంచి పేరు వచ్చింది. అతడి పేరుని పోలిన పేరు కలిగి ఉండడంతో ఈ పారాసెల్సస్ కి కూడా కొంత ఉత్తుత్తి ఘనత దక్కింది!
అంతకు ఐదు శతాబ్దాల క్రితం అవిసెన్నా చేసినట్టే, ఈ పారాసెల్సస్ కూడా పరుసవేదంలో తన ధ్యాసని బంగారం తయారీ నుంచి వైద్య ప్రయోజనాల మీదకి మళ్లించాడు. పరుసవేదానికి లక్ష్యం పదార్థాల రూపాంతరీకరణ కాదని, మేలైన మందులు తయారు చేసి వాటితో రోగాలు నయం చెయ్యడమని వాదించేవాడు. అంతకు పూర్వం ఎక్కువగా మొక్కల నుండి తీసిన మూలికలనే ఔషధాలుగా వాడేవారు. కాని ఖనిజాలని మందులుగా వాడొచ్చని పారాసెల్సస్ గాఢంగా నమ్మేవాడు.
రూపాంతరీకరణ ముఖ్యం కాదని ఎంత అన్నా, పారాసెల్సస్ కూడా పాత కాలపు పరుసవేదం సాంప్రదాయానికి చెందినవాడే. గ్రీకులు బోధించిన నాలుగు మూలతత్వాలని ఇతడూ స్వీకరించాడు. అరబ్బులు బోధించిన మూడు ముఖ్యపదార్థాలని (సల్ఫర్, పాదరసం, ఉప్పు) కూడా ఇతడు స్వీకరించాడు. అమరత్వాన్ని ప్రసాదించే ‘తత్వవేత్త శిల’ కోసం ఇతడూ విస్తృతంగా శోధించాడు. తన ప్రయత్నంలో విజయం సాధించినట్టు కూడా చెప్పుకున్నాడు. ఇతడు ఆవిష్కరించిన ఓ ముఖ్యమైన పదార్థం జింక్. శుద్ధ రూపంలో జింక్ ని మొట్టమొదట కనుక్కున్నది ఇతడే నని చెప్పుకుంటారు. కాని ముడి సరుకు రూపంలోను, రాగితో కలిసిన మిశ్రలోహం (ఇత్తడి) రూపంలోను జింక్ గురించి మనుషులకి అనాదిగా తెలుసు.
తన మరణం తరువాత ఓ అర్థ శతాబ్దం కాలం పాటు పారాసెల్సస్ ఓ వివాదాస్పద వ్యక్తిగానే మిగిలిపోయాడు. అతడి శిష్యులు అతడి బోధనలలో ఎవరికీ అర్థం గాని తత్వజ్ఞానాన్ని బాగా దట్టించారు. ఆ విధంగా కొన్ని చోట్ల అతడి బోధనలు అర్థం పర్థం లేని మెట్టవేదాంతపు స్థాయికి దిగజారాయి. ఇలాంటి అవాంఛనీయ పరిణామాల వల్ల అప్పుడప్పుడే చీకటి యుగపు నీలి నీడల్లోంచి బయట పడుతూ, విరాజమానమైన హేతువాద లోకంలో తప్పటడుగులు వేయబోతున్న పరుసవేదానికి ఈ విధంగా ముందరి కాళ్లకి బంధం వేసినట్టయింది.
(సశేషం…)
0 comments