చంద్రుడిపై కట్టబోయే మొట్టమొదటి ఇళ్లు తప్పనిసరిగా చాలా చిన్నవిగానే ఉంటాయని సులభంగా ఊహించొచ్చు. దాన్ని ఇల్లు అనే కన్నా ఓ అధునాతన గుడిసె అని అనుకోవచ్చేమో! పునశ్శక్తివంతమైన బట్ట (reinforcement fabric) చేతగాని, ప్లాస్టిక్ పొర చేత గాని నిర్మించబడి, అర్థగోళాకారంలో ఉన్న చిన్న మందిరం లాంటిది నిర్మించుకోవాలి. అందులో అధికపీడనం వద్ద గాలి పూరించి అది ఉబ్బెత్తుగా పొంగి ఉండేట్టు చెయ్యాలి. దానికి ద్వారంలా పనిచేసే ఓ ఎయిర్లాక్ ని ఏర్పాటు చెయ్యాలి. దాని మీద...
పాపులర్ సైన్స్ అనే అమెరికన్ పత్రిక గురించి చాలా మంది వినే ఉంటారు. చాలా కాలంగా దీని గురించి విని ఉండడంతో ఇది పాత పత్రిక అని తెలుసుగాని మరీ ఇంత పాతదని ఇవాళే తెలిసింది. ఆ మాగజైన్ కి చెందిన గత 138 (అవును అంకెలో దోషం లేదు!) ఏళ్లనాటి పాత ప్రతులు ఇప్పుడు నెట్ లో పెట్టారు (గూగుల్ వారి సౌజన్యంతో). అదో మహా విజ్ఞాన భాండారం అని వేరే చెప్పనక్కర్లేదు. అమెరికాలో కొన్ని తరాల వారు పాపులర్ సైన్స్ చదువుతూ, స్టార్ స్ట్రెక్ చూస్తూ, అసిమోవ్, క్లార్క్ నవళ్లు...
ప్రయోగంలో ఎక్కడ దోషం ఉందో పట్టుకోవాలంటే రేస్ట్రాక్ ప్లాయా లో వాతావరణ పరిస్థితుల గురించి ఒకసారి గమనించాలి. ఈ ప్రాంతం కొండల నడిబొడ్డులో ఇమిడి ఉన్న ఓ ఎత్తయిన మైదానం లాంటిది అని కిందటి పోస్ట్ లో చెప్పుకున్నాం. వర్షాకాలంలో భారీగా వర్షాలు పడతాయక్కడ. వర్షం నీరు కొండల వాలు వెంట కిందకి జారి ఈ మైదాన్ని ముంచెత్తుతుంది. ఆ ప్రాంతం అంతా చిన్న పాటి సరస్సులా మారుతుంది. ఎండాకాలంలో గట్టిగా కాసే ఎండలకి ఆ నీరు పూర్తిగా ఎండిపోతుంది. ఎండిన నేల లో బీటలు పడతాయి....
నిన్న డిస్కవరీ సైన్స్ లో ఓ ప్రోగ్రాం చూశాను.ఎక్కడో ఓ ఎడారిలో రాళ్ళు వాటంతకవే కదుల్తూ పోతుంటాయట. పైగా అవి కదిలిన దారి వెంట ఓ కచ్చితమైన జాడ కూడా పడుతుందట. అదేదో మహత్యం అని మొదట్లో అంతా అనుకునేవారు. కాని అలా మహత్యంలా, విచిత్రంలా కనిపించే విషయంలోకి కూడా క్రమబద్ధంగా శోధించి, అందులోని రహస్యాన్ని అంచెలంచెలుగా బయటకు ఎలా తీశారన్నదే ఈ ప్రోగ్రాం లోని సారాంశం. ఆసక్తికరంగా అనిపించి గూగుల్ చేస్తే మరి కొంత సమాచారం కనిపించింది. ఆ విషయాలన్నీ క్లుప్తంగా...
విశ్వం వ్యాకోచిస్తోందని చెప్పే కొత్త సిద్ధాంతాన్ని ఈ పరిశీలనలు సమర్ధిస్తున్నాయి. అయితే ఈ ఒక్క పరిశీలనతోనే ఒక నిర్ణయానికి రాకుండా, మరింత సమాచారం కోసం ఎదురుచూడాలి,” అంటూ జేబులోంచి ఒక కాగితం పైకి తీసి ఇస్తూ ఇలా అన్నాడు ప్రొఫెసర్. “ఈ విషయం మీదే కవితలు రాసే కొలీగ్ ఒకడు ఓ పద్యం రాశాడు. కావాలంటే చదువుకో.”“ఇన్నేళ్ళూ నువు పడ్డ శ్రమవృధా అయ్యింది మిత్రమ”అని హొయల్ తో చేసె రైల్ సవాలు“ఎన్నడూ మారని విశ్వంఎనకటి రోజుల గుడ్డి నమ్మకంఎక్కడా కనిపించదు దానికి ఆనవాలు.”“నా దూరదర్శినినీ భావ వినాశిని.మనం ఉంటున్న విశ్వంఎదుగుతోంది దినదినంఅవుతూ ఇంకా ఇంకా...
“ఏంటిది సుబ్బూ?” గట్టిగా కుదుపుతూ రమ్య అన్న మాటలకి లేచి కూర్చున్నాడు సుబ్బారావు.“ఏ కాలంలోనైనా, ఏ స్థలంలోనైనా హాయిగా నిద్రపోగలవని నాకు తెలుసు. కాని ఇంత మంచి సాంస్కృతిక కార్యక్రమంలో కూడా ఇలా నిద్రపోవడం ఏం బాలేదు,” కాస్త బాధగా అంది రమ్య. కాసేపట్లో సుబ్బారావు రమ్యని వాళ్ల ఇంట్లో దిగబెట్టాడు. బయట వరండాలో ప్రొఫెసర్ కూర్చుని “ఆంధ్ర విజ్ఞానం” అనే పత్రిక తిరగేస్తున్నాడు.“ఏవయ్యా ఎలా వుంది నాటకం?” అడిగాడు ప్రొఫెసర్.“ఓ బ్రహ్మాండం!” తెచ్చిపెట్టుకున్న ఉత్సాహంతో అన్నాడు సుబ్బారావు. “ముఖ్యంగా శాశ్వత, నిశ్చల విశ్వం గురించి ఆయనెవరో పాడిన గీతం...
గామోవ్ పాట ముగియగానే ఆ నృత్య నాటకాన్ని రాసిన రచయిత తానే స్వయంగా ప్రవేశించాడు. ఆ ప్రవేశం సామాన్యమైన ప్రవేశం కాదు. చీకటి నేపథ్యంలో పరిభ్రమిస్తున్న గెలాక్సీల మధ్య నుండి ఇతగాడు ఉన్నట్లుండి ఊడి పడ్డాడు. అక్కడితో ఆగక కోటు జేబు లోంచి ఓ బుల్లి గెలాక్సీని పిల్లిపిల్లని తీస్తున్నట్టు పైకి తీస్తూ ఓ పాట అందుకున్నాడు:నిన్న నేడు రేపను భేదంలేక నిత్యమై వెలుగొందు విశ్వంకాదిది క్షణికపు మానవ భావనపరమసత్యమిది పరమాత్మ ఆనబోండీ, గోల్డ్, నేను – ఇది మా ముగ్గురి సందేశం ఉన్కిపై భాష్యం చెప్పే “స్థిర స్థితి విశ్వ సిద్ధాంతం.”(The universe, by Heaven’s...
ఆ విధంగా లమేత్ర్ గారు దండకం పూర్తి చేశాక, మరో వ్యక్తి రచ్చకెక్కాడు. ఇతగాడు జార్జ్ గామోవ్ అని ఓ రష్యన్ శాస్త్రవేత్త. సెలవలకని అమెరికా వెళ్లి అక్కడే ఓ ముప్పై ఏళ్లు గడిపిన గడుగ్గాయి ఇతగాడు. ఇదీ ఈ పెద్దమనిషి పాడిన... దాన్ని దండకం అంటారో, పాట అంటారో, వట్టి దండుగ పాట అంటారో మీరే తేల్చుకోండి.ఓ ఫాదరీ! నా ఫాదరీ! నువ్ చెప్పింది నిజమేలె ఓ ఫాదరీ!అంతమే లేకుండ జన్మెత్తినాది ఎల్లలే తెలియకా ఎదుగుతుండాదిఓ ఫాదరీ! నా ఫాదరీ! నువ్ చెప్పింది నిజమేలె ఓ ఫాదరీ!పరమాణు రూపమని అంటావు ఏమి? న్యూట్రాను ద్రవ్యమని తెలుసుకో...
ఆ వచ్చినవాడు జార్జ్ లమేత్ర్. సైద్ధాంతిక ఖగోళశాస్త్రంలో ప్రొఫెసరు. ఇతగాడికి మత చింతనలో కూడా కొంత ప్రవేశం ఉంది. విశ్వం ఓ మహావిస్ఫోటం (Big Bang) లోంచి ఆవిర్బవించిందని మొట్టమొదట ప్రతిపాదించిన వాడు. ఇతగాడు వేదిక మీదకి వచ్చీ రాగానే గొంతు సర్దుకుని దండకం అందుకున్నాడు. ఓ విరాడ్రూపమా!ఓ విశ్వబీజమాఓ ప్రణవనాదమా!పరమాణురూపమా!ఓ మహా విస్ఫోటమా!తొల్లి గురుతెరుంగని యుగంబుల క్రిందటన్లెక్కింపరానన్ని తుత్తునియలై నీవుఆదిశక్తివై, విశ్వశక్తివై,జగద్రక్షవై, జగద్ధాత్రివై,విశాల...
మర్నాడు ఉదయం సుబ్బారావు టిఫిన్ చేద్దామని మళ్ళీ హోటల్ లో రెస్టారెంట్ కి వెళ్లాడు. మళ్లీ అక్కడ ప్రొఫెసర్ కనిపించాడు. రాత్రి తనకి వచ్చిన చిత్రమైన కల గురించి ప్రొఫెసర్ కి పూస గుచ్చినట్టు చెప్పాడు.కల అంతా విన్నాక ప్రొఫెసర్ అన్నాడు,“విశ్వం అంతా అలా అంతరించిపోవడం కాస్త బాధాకరమైన ముగింపే. కాని ప్రస్తుత స్థితిలో గెలాక్సీలు పరస్పరం దూరం అయ్యే వేగం ఎంత ఎక్కువగా ఉందంటే విశ్వం ఇలా అంతులేకుండా వ్యాకోచిస్తూనే ఉంటుంది. గెలాక్సీల మధ్య దూరం పెరుగుతూ విశ్వంలో ద్రవ్యరాశి యొక్క విస్తరణ ఇంకా ఇంకా పలచబడుతూనే ఉంటుంది. ఏదో ఒక దశలో తారలలోని ఇంధనం అంతా...
“అయ్యోరామా! విశ్వం అంతా నిండి ఉన్న పెద్ద పెద్ద బండలన్నీ మన వైపుగా దూసుకొస్తే, మనం వాటి మధ్య నలిగి పచ్చడి కామా?”ఆ ఆలోచనకే సుబ్బారావుకి గుండె ఆగినంత పనయ్యింది.“మీరు చెప్పింది అక్షరాలా నిజం,” వత్తాసు పలుకుతూ అన్నాడు ప్రొఫెసర్. “కాని అంతదాకా ఆగాల్సిన పని కూడా ఉండదు. బండల మధ్య మనం నలిగి పచ్చడి అయ్యే లోపు ఉష్ణోగ్రత ఎంతగా పెరిగిపోతుంది అంటే, మన దేహాలు వేరువేరు అణువులుగా పటాపంచలై పోతాయి. విశ్వం అంతా ఓ పెద్ద ప్రజ్వలించే వాయుగోళంగా మారిపోతుంది. ఆ...
“అవును నిజమేనే. మీరు చెప్పినట్టు దూరంగా ఉన్న వస్తువులకి ఒక విధమైన గులాబి రంగు ఛాయ వున్నట్టుంది.” ’మీ అమ్మాయి బుగ్గల్లా,’ అని మనసులోనే అనుకుని, బయటికి మాత్రం వినమ్రంగా, “ఎందుకంటారూ?” అని ప్రశ్నించాడు సుబ్బారావు.“మీరు ఎప్పుడైనా గమనించారా?” వివరించుకొచ్చాడు ప్రొఫెసర్. “మన దిశగా దూసుకు వస్తున్న రైలు కూత కీచుగా వినిపిస్తుంది. కాని ఆ రైలు మనని దాటి వెళ్లిపోగానే, కూత కిచుదనం హఠాత్తుగా తగ్గుతుంది. దీన్నే డాప్లర్ ప్రభావం అంటారు. శబ్దం యొక్క కీచుదనం...
“నిజమే,” ఒప్పుకుంటూ అన్నాడు సుబ్బారావు. “కాని అసలు ఎక్కడా ద్రవ్యరాశే లేకుంటే, విశ్వం యొక్క వాస్తవ జ్యామితి చిన్నప్పుడు నేను బళ్లో చదువుకున్న యూక్లిడియన్ జ్యామితి లా ఉండేదా? అప్పుడిక సమాంతర రేఖలు ఎప్పుడూ కలవవు కదా?”“అవును కలవవనే అనుకోవాలి. కాని ఆ విషయాన్ని నిర్ధారించడానికి ఎవరూ ఉండరు. ఎందుకంటే ఆ ఉన్నవారికి ద్రవ్యరాశి గల దేహం ఉండాలిగా?”“అయితే బహుశా అసలు యూక్లిడ్ అన్న వాడే లేడేమో. అందుకే బొత్తిగా శూన్యమైన విశ్వానికి సంబంధించిన జ్యామితిని ఊహించి రాశాడు!” ఏదో గొప్ప ఆలోచన వచ్చినట్టు ఉత్సాహంగా అన్నాడు సుబ్బారావు.అతను ఏం మాట్లాడుతున్నాడో...
