శాస్త్ర విజ్ఞానము

5 comments

1. ..nagarjuna.. Says:
   Posted on July 17, 2010 at 7:35 PM

2. అసలు వేగానికి ఒక గరిష్ట పరిమితి ఉంటుందనే విషయం ఇప్పటికి నాకు ఆశ్చర్యంగానూ,అనుమానంగాను ఉంటుంది. అప్పట్లో కాంతి కూడా accelerate (తెలుగు పదం ? ) అవుతుంది అని శాస్త్రజ్ఞులు కనుగొన్నారని విన్నాను. దాని సంగతి ఎంటొకుడా తెలియలేదు

    
3. V Srinivasa Chakravarthy Says:
   Posted on July 18, 2010 at 11:16 PM

4. అవును. వేగానికి గరిష్ఠ పరిమితి ఉందంటే ఆశ్చర్యంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే v అనే వేగం ఉంటే సాపేక్ష వేగాల సూత్రాన్ని ఉపయోగించి అంత కన్నా ఎక్కువ వేగాన్ని సాధించవచ్చని హైస్కూల్ భౌతిక శాస్త్రంలో చదువుకున్నాం.
   ఎందుకంటే v అన్న వేగం గల రెండు వాహనాలు వ్యతిరేక దిశల్లో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, ఒక వాహనం నుండి చూస్తే అవతలి వాహనం 2v వేగంతో ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది. ఆ విధంగా అనంతంగా వేగాన్ని పెంచుకోవచ్చని అనిపిస్తుంది. కాని ప్రత్యేక సాపేక్షతా సిద్ధాంతంలో (special theory of relativity) ఐనిస్టయిన్ కనుక్కున్నది ఏంటంటే అంతకు ముందు గెలీలియో కాలం నాటి నుండి ప్రతిపాదించిన సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలు తప్పని. అవి చిన్న చిన్న వేగాల వద్దనే వర్తిస్తాయని. కాంతిని సమీపించే వేగాల వద్ద పని చెయ్యవని.
   
   గెలీలియన్ సాపేక్షతా వేగాల సూత్రాలు:
   రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఎదురెదురుగా వస్తే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u+v అవుతుంది.
   అలాగే రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఒకే దిశలో ప్రయాణిస్తుంటే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u-v అవుతుంది.
   
   కాని మికెల్సన్ మార్లే ప్రయోగం (Michleson-Morley) ప్రయోగం ప్రకారం ఈ సాపేక్ష వేగాల సూత్రం కాంతికి వర్తించదన్న విషయం అర్థమయ్యింది. (నిజానికి వారి ప్రయోగ ఫలితాలని ఆ విధంగా అన్వయించింది ఐనిస్టయిన్ యే).
   
   ఎందుకంటే c వేగంతో ప్రయాణించే ఓ కాంతి పుంజం (light beam) పక్కగా v వేగంతో అదే దిశలో ప్రయాణిస్తే కాంతి పుంజం c-v వేగంతో ప్రయాణించినట్టు ఉండదు, మారని c వేగంతోనే ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది.
   ఈ విషయంలోకి ఇంకా లోతుగా శోధించిన సాపేక్షతా సిద్ధాంతం, సాంప్రదాయక సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలని కేవలం కాంతి మాత్రమే ఉల్లంఘించడం లేదని, అసలు ఆ సూత్రమే తప్పని, దాని మరింత నిర్దుష్ట రూపం ఇలా ఉంటుందని ప్రతిపాదించింది:
   
   సాపేక్ష వేగం = (u+v)/(1 + uv/(c*c))
   పై సూత్రంలో u=c అనుకుంటే, సాపేక్ష వేగం c యే అవుతుంది.
   ఆ విధంగా కాంతి యొక్క ఈ ప్రత్యేక లక్షణం వల్ల విశ్వంలో అన్ని వేగాలకి ఓ గరిష్ఠ పరిమితి ఏర్పడుతోంది.
   
   కాంతి యొక్క త్వరణం (acceleration) గురించి నాకు తెలీదు. త్వరణం అనేది సామాన్య సాపేక్షతా సిద్ధాంతం కిందకి వస్తుంది. గురుత్వ క్షేత్రంలో కాంతి వంగగలదు. అది ఒక విధంగా త్వరణం చెందడమే అవుతుంది. కాని నాకు అంతకన్నా వివరాలు తెలివు. ఎవరైనా సైద్ధాంతిక భౌతిక శాస్త్రవేత్తని అడగాలి.

    
5. V Srinivasa Chakravarthy Says:
   Posted on July 18, 2010 at 11:17 PM

6. అవును. వేగానికి గరిష్ఠ పరిమితి ఉందంటే ఆశ్చర్యంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే v అనే వేగం ఉంటే సాపేక్ష వేగాల సూత్రాన్ని ఉపయోగించి అంత కన్నా ఎక్కువ వేగాన్ని సాధించవచ్చని హైస్కూల్ భౌతిక శాస్త్రంలో చదువుకున్నాం.
   ఎందుకంటే v అన్న వేగం గల రెండు వాహనాలు వ్యతిరేక దిశల్లో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, ఒక వాహనం నుండి చూస్తే అవతలి వాహనం 2v వేగంతో ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది. ఆ విధంగా అనంతంగా వేగాన్ని పెంచుకోవచ్చని అనిపిస్తుంది. కాని ప్రత్యేక సాపేక్షతా సిద్ధాంతంలో (special theory of relativity) ఐనిస్టయిన్ కనుక్కున్నది ఏంటంటే అంతకు ముందు గెలీలియో కాలం నాటి నుండి ప్రతిపాదించిన సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలు తప్పని. అవి చిన్న చిన్న వేగాల వద్దనే వర్తిస్తాయని. కాంతిని సమీపించే వేగాల వద్ద పని చెయ్యవని.
   
   గెలీలియన్ సాపేక్షతా వేగాల సూత్రాలు:
   రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఎదురెదురుగా వస్తే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u+v అవుతుంది.
   అలాగే రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఒకే దిశలో ప్రయాణిస్తుంటే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u-v అవుతుంది.
   
   కాని మికెల్సన్ మార్లే ప్రయోగం (Michleson-Morley) ప్రయోగం ప్రకారం ఈ సాపేక్ష వేగాల సూత్రం కాంతికి వర్తించదన్న విషయం అర్థమయ్యింది. (నిజానికి వారి ప్రయోగ ఫలితాలని ఆ విధంగా అన్వయించింది ఐనిస్టయిన్ యే).
   
   ఎందుకంటే c వేగంతో ప్రయాణించే ఓ కాంతి పుంజం (light beam) పక్కగా v వేగంతో అదే దిశలో ప్రయాణిస్తే కాంతి పుంజం c-v వేగంతో ప్రయాణించినట్టు ఉండదు, మారని c వేగంతోనే ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది.
   ఈ విషయంలోకి ఇంకా లోతుగా శోధించిన సాపేక్షతా సిద్ధాంతం, సాంప్రదాయక సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలని కేవలం కాంతి మాత్రమే ఉల్లంఘించడం లేదని, అసలు ఆ సూత్రమే తప్పని, దాని మరింత నిర్దుష్ట రూపం ఇలా ఉంటుందని ప్రతిపాదించింది:
   
   సాపేక్ష వేగం = (u+v)/(1 + uv/(c*c))
   పై సూత్రంలో u=c అనుకుంటే, సాపేక్ష వేగం c యే అవుతుంది.
   ఆ విధంగా కాంతి యొక్క ఈ ప్రత్యేక లక్షణం వల్ల విశ్వంలో అన్ని వేగాలకి ఓ గరిష్ఠ పరిమితి ఏర్పడుతోంది.
   
   కాంతి యొక్క త్వరణం (acceleration) గురించి నాకు తెలీదు. త్వరణం అనేది సామాన్య సాపేక్షతా సిద్ధాంతం కిందకి వస్తుంది. గురుత్వ క్షేత్రంలో కాంతి వంగగలదు. అది ఒక విధంగా త్వరణం చెందడమే అవుతుంది. కాని నాకు అంతకన్నా వివరాలు తెలివు. ఎవరైనా సైద్ధాంతిక భౌతిక శాస్త్రవేత్తని అడగాలి.

    
7. V Srinivasa Chakravarthy Says:
   Posted on July 18, 2010 at 11:19 PM

8. అవును. వేగానికి గరిష్ఠ పరిమితి ఉందంటే ఆశ్చర్యంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే v అనే వేగం ఉంటే సాపేక్ష వేగాల సూత్రాన్ని ఉపయోగించి అంత కన్నా ఎక్కువ వేగాన్ని సాధించవచ్చని హైస్కూల్ భౌతిక శాస్త్రంలో చదువుకున్నాం.
   ఎందుకంటే v అన్న వేగం గల రెండు వాహనాలు వ్యతిరేక దిశల్లో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, ఒక వాహనం నుండి చూస్తే అవతలి వాహనం 2v వేగంతో ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది. ఆ విధంగా అనంతంగా వేగాన్ని పెంచుకోవచ్చని అనిపిస్తుంది. కాని ప్రత్యేక సాపేక్షతా సిద్ధాంతంలో (special theory of relativity) ఐనిస్టయిన్ కనుక్కున్నది ఏంటంటే అంతకు ముందు గెలీలియో కాలం నాటి నుండి ప్రతిపాదించిన సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలు తప్పని. అవి చిన్న చిన్న వేగాల వద్దనే వర్తిస్తాయని. కాంతిని సమీపించే వేగాల వద్ద పని చెయ్యవని.
   
   గెలీలియన్ సాపేక్షతా వేగాల సూత్రాలు:
   రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఎదురెదురుగా వస్తే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u+v అవుతుంది.
   అలాగే రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఒకే దిశలో ప్రయాణిస్తుంటే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u-v అవుతుంది.
   
   కాని మికెల్సన్ మార్లే ప్రయోగం (Michleson-Morley) ప్రయోగం ప్రకారం ఈ సాపేక్ష వేగాల సూత్రం కాంతికి వర్తించదన్న విషయం అర్థమయ్యింది. (నిజానికి వారి ప్రయోగ ఫలితాలని ఆ విధంగా అన్వయించింది ఐనిస్టయిన్ యే).
   
   ఎందుకంటే c వేగంతో ప్రయాణించే ఓ కాంతి పుంజం (light beam) పక్కగా v వేగంతో అదే దిశలో ప్రయాణిస్తే కాంతి పుంజం c-v వేగంతో ప్రయాణించినట్టు ఉండదు, మారని c వేగంతోనే ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది.
   ఈ విషయంలోకి ఇంకా లోతుగా శోధించిన సాపేక్షతా సిద్ధాంతం, సాంప్రదాయక సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలని కేవలం కాంతి మాత్రమే ఉల్లంఘించడం లేదని, అసలు ఆ సూత్రమే తప్పని, దాని మరింత నిర్దుష్ట రూపం ఇలా ఉంటుందని ప్రతిపాదించింది:
   
   సాపేక్ష వేగం = (u+v)/(1 + uv/(c*c))
   పై సూత్రంలో u=c అనుకుంటే, సాపేక్ష వేగం c యే అవుతుంది.
   ఆ విధంగా కాంతి యొక్క ఈ ప్రత్యేక లక్షణం వల్ల విశ్వంలో అన్ని వేగాలకి ఓ గరిష్ఠ పరిమితి ఏర్పడుతోంది.
   
   కాంతి యొక్క త్వరణం (acceleration) గురించి నాకు తెలీదు. త్వరణం అనేది సామాన్య సాపేక్షతా సిద్ధాంతం కిందకి వస్తుంది. గురుత్వ క్షేత్రంలో కాంతి వంగగలదు. అది ఒక విధంగా త్వరణం చెందడమే అవుతుంది. కాని నాకు అంతకన్నా వివరాలు తెలివు. ఎవరైనా సైద్ధాంతిక భౌతిక శాస్త్రవేత్తని అడగాలి.

    
9. V Srinivasa Chakravarthy Says:
   Posted on July 18, 2010 at 11:23 PM

10. అవును. వేగానికి గరిష్ఠ పరిమితి ఉందంటే ఆశ్చర్యంగా ఉంటుంది. ఎందుకంటే v అనే వేగం ఉంటే సాపేక్ష వేగాల సూత్రాన్ని ఉపయోగించి అంత కన్నా ఎక్కువ వేగాన్ని సాధించవచ్చని హైస్కూల్ భౌతిక శాస్త్రంలో చదువుకున్నాం.
    ఎందుకంటే v అన్న వేగం గల రెండు వాహనాలు వ్యతిరేక దిశల్లో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, ఒక వాహనం నుండి చూస్తే అవతలి వాహనం 2v వేగంతో ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది. ఆ విధంగా అనంతంగా వేగాన్ని పెంచుకోవచ్చని అనిపిస్తుంది. కాని ప్రత్యేక సాపేక్షతా సిద్ధాంతంలో (special theory of relativity) ఐనిస్టయిన్ కనుక్కున్నది ఏంటంటే అంతకు ముందు గెలీలియో కాలం నాటి నుండి ప్రతిపాదించిన సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలు తప్పని. అవి చిన్న చిన్న వేగాల వద్దనే వర్తిస్తాయని. కాంతిని సమీపించే వేగాల వద్ద పని చెయ్యవని.
    
    గెలీలియన్ సాపేక్షతా వేగాల సూత్రాలు:
    రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఎదురెదురుగా వస్తే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u+v అవుతుంది.
    అలాగే రెండు వస్తువులు u, v అనే వేగాలతో ఒకే దిశలో ప్రయాణిస్తుంటే వాటి మధ్య సాపేక్ష వేగం u-v అవుతుంది.
    
    కాని మికెల్సన్ మార్లే ప్రయోగం (Michleson-Morley) ప్రయోగం ప్రకారం ఈ సాపేక్ష వేగాల సూత్రం కాంతికి వర్తించదన్న విషయం అర్థమయ్యింది. (నిజానికి వారి ప్రయోగ ఫలితాలని ఆ విధంగా అన్వయించింది ఐనిస్టయిన్ యే).
    
    ఎందుకంటే c వేగంతో ప్రయాణించే ఓ కాంతి పుంజం (light beam) పక్కగా v వేగంతో అదే దిశలో ప్రయాణిస్తే కాంతి పుంజం c-v వేగంతో ప్రయాణించినట్టు ఉండదు, మారని c వేగంతోనే ప్రయాణిస్తున్నట్టు కనిపిస్తుంది.
    ఈ విషయంలోకి ఇంకా లోతుగా శోధించిన సాపేక్షతా సిద్ధాంతం, సాంప్రదాయక సాపేక్ష వేగాల సూత్రాలని కేవలం కాంతి మాత్రమే ఉల్లంఘించడం లేదని, అసలు ఆ సూత్రమే తప్పని, దాని మరింత నిర్దుష్ట రూపం ఇలా ఉంటుందని ప్రతిపాదించింది:
    
    సాపేక్ష వేగం = (u+v)/(1 + uv/(c*c))
    పై సూత్రంలో u=c అనుకుంటే, సాపేక్ష వేగం c యే అవుతుంది.
    ఆ విధంగా కాంతి యొక్క ఈ ప్రత్యేక లక్షణం వల్ల విశ్వంలో అన్ని వేగాలకి ఓ గరిష్ఠ పరిమితి ఏర్పడుతోంది.
    
    కాంతి యొక్క త్వరణం (acceleration) గురించి నాకు తెలీదు. త్వరణం అనేది సామాన్య సాపేక్షతా సిద్ధాంతం కిందకి వస్తుంది. గురుత్వ క్షేత్రంలో కాంతి వంగగలదు. అది ఒక విధంగా త్వరణం చెందడమే అవుతుంది. కాని నాకు అంతకన్నా వివరాలు తెలివు. ఎవరైనా సైద్ధాంతిక భౌతిక శాస్త్రవేత్తని అడగాలి.