శాస్త్ర విజ్ఞానము

పైగా ఆనాటి ఖెమియా కళ మతానికి సన్నిహితంగా ఉండేది కనుక, ఆ కళని ఉపాసించేవారికి ఏవో మహత్తర శక్తులు ఉన్నాయని, వారికి ఏవో ప్రమాదకరమైన విద్యలు తెలుసని జనం అపోహపడేవారు. (భయంకరమైన భవిష్యత్ జ్ఞానాన్ని కలిగిన జోస్యుల గురించి, పదార్థ లక్షణాలని అద్భుతంగా మార్చగల రసాయనికుల గురించి, దేవతలని ఉపాసించి వారి అనుగ్రహాన్ని, ఆగ్రహాన్ని శాసించే మహత్తర శక్తులు గల అర్చకుల గురించి ఆ రోజుల్లో కథలుగా, గాధలుగా విస్మయంగా, భయంగా చెప్పుకునేవారు. ఆ విధంగా కాస్తోకుస్తో జ్ఞానం కలవారంతా మాంత్రికులుగా, మాయలమరాఠీలుగా చలామణి కాసాగారు.)

ఆ విధంగా సామాన్య జనం వారిని చూస్తి అబ్బురపడుతుంటే, భయపడుతుంటే ఈ “మాంత్రికులు” గర్వంగా మిసం మెలేసేవారు. తమ జ్ఞానంతో జనం యొక్క అజ్ఞానాన్ని పోగొట్టే ప్రయత్నం చెయ్యక వారి అమాయకత్వాన్ని మరింత పోషించే ప్రయత్నం చేసేవారు. అందుచేత ఖెమియా కళని ఉపాసించే వారంతా తమ విద్య గురించి ఎవరికీ అర్థం కాని రహస్య సంకేతాలతో, గోప్యమైన భాషలో రాసుకునేవారు. ఆ కారణం చేత ఎవరికీ అర్థం గాని ఈ విద్యలో సామాన్యులకి అందని ఏదో శక్తి, మహత్తు ఉన్నాయని అంతా భ్రమ పడేవారు.


ఉదాహరణకి స్థిరతారల నేపథ్యం మీద కదులుతూ, సంచరిస్తూ కనిపించే ఏడు ఖగోళ వస్తువులు ఉన్నాయి. వాటినే మనం గ్రహాలు అంటాము. అలాగే ఆ రోజుల్లో తెలిసిన ఏడు లోహాలు ఉండేవి. అవి బంగారం, వెండి, రాగి, ఇనుము, తగరం, సీసం, పాదరసం. ఆ ఏడు గ్రహాలకి, ఈ ఏడు లోహాలకి మధ్య ఏదో సంబంధం ఉందని అనుకునేవారు. ఆ విధంగా సూర్యుడిని బంగారంతో ముడి పెట్టారు. అలాగే చంద్రుడికి వెండితోను, వీనస్ కి రాగితోను సంబంధం ఉందని భావించారు. ఆ విధంగా రసాయనిక చర్యలని పౌరాణిక కథలకి మల్లె విచిత్రంగా వర్ణించే పోకడ ఒకటి బయలుదేరింది.

ఆ కాలపు నమ్మకాలకి ఆనవాళ్లు ఆధునిక పరిభాషలో కూడా అక్కడక్కడ తొంగిచూస్తుంటాయి. ఉదాహరణకి ఆధునిక పరిభాషలో silver nitrate అని పిలుచుకునే రసాయనానికి “lunar caustic” అని పేరు ఉంది. ఇక్కడ వెండికి, చంద్రుడికి (“lunar”) మధ్య ఆరోపించబడ్డ సంబంధం కొట్టొచ్చినట్టు కనిపిస్తోంది. అలాగే పాదరసానికి దాని ఆధునిక నామం mercury గ్రహం నుండి వచ్చింది. దాని అసలు ప్రాచీన నామం hydrargyrum (అంటే ’ద్రవ రూపంలోని వెండి’ అని అర్థం; hydra అంటే నీరు, argentum అంటే వెండి). పాదరసాన్ని సూచించే పాతకాలపు ఇంగ్లీష్ పదం అయిన quicksilver కి కూడా ఇంచుమించు అలాంటి అర్థమే ఉంది.

పదార్థాలకి ఈ విధంగా తీరు తెన్ను లేని నామకరణాలు చెయ్యడం వల్ల, జ్ఞానాన్ని గుట్టుగా ఉంచే పద్ధతి వల్ల రెండు దురదృష్టకరమైన పరిణామాలు ఏర్పడ్డాయి. పరిజ్ఞానం వేగంగా ప్రచారం కాకపోవడం వల్ల అజ్ఞానం లోతుగా పాతుకుపోయింది. ఒకరి తప్పుల నుండి మరొకరు నేర్చుకునే అవకాశం సన్నగిల్లింది. ఒకరి ప్రతిభ నుండి మరొకరు స్ఫూర్తిని పొందే దారి లేకపోయింది. ఎవరికీ అర్థంగాని విచిత్ర పదజాలాన్ని విసరగలిగే చాతుర్యం ఉన్నవాడు నిపుణుడిగా చలామణి అయ్యేవాడు. ఎవడు పండితుడో, ఎవడు మూఢుడో తెలీని అయోమయ వాతావరణం నెలకొంది.
(సశేషం...)